Η Ελληνικότητα της Θεσσαλονίκης μέσα απο τις Ιστορικές Πηγές κατά την διάρκεια της Οθωμανικής Περιόδου

in Modern Macedonian History / by D-Mak / on July 22, 2009 at 4:44 am /

Το παρόν άρθρο περιέχει ιστορικά τεκμήρια, βασισμένα σε μαρτυρίες απο ΑΥΤΟΠΤΕΣ ΜΑΡΤΥΡΕΣ αναφορικά με τον πληθυσμό της Θεσσαλονίκης, για μια σκοτεινή περίοδο της Ελληνικής Ιστορίας, την Οθωμανική.

Το 1551, ο γεωγράφος και ταξιδευτής Nicolas De Nikolay αναφέρει:

Αυτή η πόλη, που ακόμα και σήμερα είναι πολύ ξακουστή και πλούσια, κατοικείται από τρεις ισχυρές εθνότητες, διαφορετικού θρησκεύματος, τους χριστιανούς Έλληνες, τους Εβραίους και τους Τούρκους. Αλλά ο αριθμός των Εβραίων, που είναι όλοι τους πολύ πλούσιοι έμποροι, είναι και ο μεγαλύτερος. Οι Εβραίοι διατηρούν στην πόλη αυτή ογδόντα συναγωγές. ο κάλυμμα της κεφαλής τους αποτελείται από ένα τουλμπάνι στο χρώμα του κρόκου. Αυτό των χριστιανών Ελλήνων είναι γαλάζιο και των Τούρκων πεντακάθαρο λευκό.”

– Το έτος 1669,ο μοναχός Robert De Dreux επισημαίνει:

Φεύγοντας από το χωρίο Baicui, φτάσαμε σε δύο μέρες στη Θεσσαλονίκη, που είναι μία από τις πιο ωραίες και τις πιο διάσημες πόλεις της Μακεδονίας και όλης της Ελλάδας.”

Παλιά Θεσ/κη. Πύλη στην Καλαμαριά (Φωτ. απο Αρχ. Παπαιωάννου)

– Το έτος 1707, ο Aubry de la Motraye, Γάλλος περιηγητής, στρατιωτικός και διπλωμάτης αναφέρει:

“Η Θεσσαλονίκη είναι μεγάλη εμπορική πόλη και κατοικείται από Τούρκους, Έλληνες, Αρμένιους και Εβραίους.”

– Το έτος 1714, Ιησουίτες μοναχοί που επισκέφτηκαν την Θεσσαλονίκη:

“Η πόλη της Θεσσαλονίκης είναι μια απο τις μεγαλύτερες και διασημότερες στην Ευρωπαική Τουρκία. Έχει ένα επταπύργιο, δηλαδή ένα κάστρο με 7 πύργους, όπως και η Κωνσταντινούπολη. Ο αριθμός των Ελλήνων είναι σημαντικός[..]“

– Το 1737, ο Γάλλος ιερωμένος και συγγραφέας Joseph de la Porte αναφέρει:

“Η Θεσσαλονίκη αριθμεί 48 τεμένη, 30 ελληνικές εκκλησίες και 36 συναγωγές.”

– Το έτος 1783, ο Mathieu Dumas, Γάλλος στρατηγός, σύμβουλος και ακόλουθος του βασιλιά

της Γαλλίας:

“Τον πληθυσμό της Θεσσαλονίκης αποτελούσαν την περίοδο εκείνη περίπου 70.000 ψυχές, από τις οποίες 20.000 ήταν Εβραίοι, 10.000 Έλληνες, διακόσιοι Φράγκοι και οι υπόλοιποι Τούρκοι.”

– Το έτος 1786, ο John Howard αναμορφωτής του ποινικού συστήατος των περισσοτέρων κρατών της Ευρώπη περιγράφει την εκδήλωση επιδημίας πανούκλας στη Θεσσαλονίκη το 1786

Στη Θεσσαλονίκη, σε έναν κοιμητηριακό τόπο έξω από την πόλη, οι Έλληνες έχουν ένα νοσοκομείο για τους ασθενείς που έχουν μολυνθεί, το οποίο περιβάλλεται από ψηλούς τοίχους και έχει στην είσοδο σιδερένια πόρτα. Υπήρχαν τέσσερις αίθουσες στο ισόγειο και πάνω από αυτές ένας όροφος για να διαμένουν οι ασθενείς που βρίσκονται υπό ανάρρωση. Αν και σχεδόν άδειο, μου δημιούργησε τον ίδιο πονοκέφαλο που αισθάνομαι σε πλήρη λοιμοκαθαρτήρια. Διαφορετικό είναι το νοσοκομείο των Εβραίων, που βρίσκεται σε ανυψωμένο έδαφος στη μέση του κοιμητηρίου τους. Μερικές επιτύμβιες πλάκες χρησιμεύουν για τραπέζια και καθίσματα. Είναι ένα είδος ευρύχωρου παραπήγματος, χωρισμένου στη μέση με τοίχο, οι πλευρές του οποίου στηρίζονται σε κολόνες

– Το έτος 1788, ο Alessandro Bisani, Ιταλός ταξιδιώτης καταγράφει:

Οι κάτοικοι αυτού του τόπου υπολογίζονται σε ογδόντα χιλιάδες. Οι Εβραίοι, που έχουν πολλές συναγωγές εδώ, ανέρχονται σε είκοσι τρεις χιλιάδες, οι Έλληνες και οι Φράγκοι σε είκοσι, ενώ οι υπόλοιποι είναι Τούρκοι.

– Το έτος 1794, o John Bacon Sawrey Morritt Άγγλος ερευνητής, σε επιστολή προς την αδερφή του Anne, αναφέρει για τα χωριά έξω απο την Θεσσαλονίκη:

“Θεσσαλονίκη, 6 Δεκεμβρίου 1794.

Τα λίγα άθλια χωριά που περάσαμε κατοικούνται εξολοκλήρου από Έλληνες ή Εβραίους[..]

-Το έτος 1809,ο John Galt, Σκωτσέζος μυθιστοριογράφος μας ενημερώνει:

” Οι Έλληνες και οι Φράγκοι κατοικούν στα χαμηλότερα τμήματα της πόλης, οι Εβραίοι στα μεσαία και οι Τούρκοι στα υψηλότερα.”

-Το έτος 1812, o Henry Holland, Άγγλος γιατρός επισημαίνει:

“Ο πληθυσμός αποτελείται από τέσσερις ξεχωριστές τάξεις: Τούρκους, Έλληνες, Εβραίους και Φράγκους.”

-Το έτος 1847, o William G. Schauffler, στο βιβλίο του αναφέρει:

Σύμφωνα λοιπόν με τις πληροφορίες του κ. Blunt [Άγγλος πρόξενος] στη Θεσσαλονίκη ζουν: 30.000 Εβραίοι, 15.000 Τούρκοι, περίπου 13.000 Έλληνες και 5.000 «Ντονμέδες». Ζουν ακόμη περίπου πενήντα οικογένειες ρωμαιοκαθολικών και περίπου χίλιοι Φράγκοι από διάφορες εθνότητες. Δεν υπάρχουν Έλληνες καθολικοί, ούτε Αρμένιοι αλλά ούτε και Γερμανοεβραίοι (Ασκεναζίμ)

-Το έτος 1861, o Adolphe Joanne Γάλλος δημοσιογράφος αναφέρει για τον πληθυσμό της πόλης:

“[..]Περιέχει 100.000 κατοίκους, Έλληνες, Τούρκους, Βουλγάρους, Εβραίους. Η πλειονότητα ήταν Εβραίοι, απόγονοι προσφύγων από την Ισπανία που οδηγήθηκαν στην εξορία λόγω των διωγμών του.[..] Έπονταν ως προς την αριθμητική σημασία οι Τούρκοι, ας πούμε είκοσι πέντε χιλιάδες. Οι Έλληνες δεν μπορούσαν να ξεπερνούν τους δέκα χιλιάδες [..]Το συνολικό άθροισμα συμπλήρωναν Αλβανοί και Βούλγαροι και δύο ως τρεις χιλιάδες ξένοι υπήκοοι.

-Το έτος 1907, ο John Foster Fraser, Σκωτσέζος δημοσιογράφος και συγγραφέας:

“Ο πληθυσμός είναι ανάμεικτος. Όταν ξεπεράσεις τις πτωχότερες τάξεις, η περιβολή από μόνη της δεν σε βοηθά να καταλάβεις την εθνικότητα. Όλοι μιλούν ελληνικά και οι περισσότεροι γνωρίζουν τουρκικά. Πρέπει όμως να προσέξεις τα χαρακτηριστικά, το μάτι, το περπάτημα, τους τρόπους εν γένει, για να ξεχωρίσεις κατά πόσον ο άνθρωπος που κοιτάζεις είναι Τούρκος, Έλληνας, Αρμένιος, Βούλγαρος ή Εβραίος.”

Πηγές:

“Η Θεσσαλονίκη των περιηγητών” Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών.

Motraye: Voyages, τ. A’, 394.

La Porte: Le voyageur françois, τ. Β’, 28-29.

Dumas: Souvenirs, τ. Α’, 178-182.

Bisani: A Picturesque Tour, 41-45.

Marindin: Letters, 155-156, 158-159.

Galt: Voyages and Travels, 227-228, 230, 233-238.

Holland: Travels, 314-316, 319-321.

Anonymous: Dr. Schauffler.

Isambert: Itinéraire, 712-719

Βrown: John Howard, 439-441 και Howard: Principal Lazarettos, 64-65.