Η Ιστορία της Αρχαίας Θράκης

Μέρος Α’

Οι Αρχαίοι Θράκες απο τον 8ο π.Χ. αιώνα ως τα τέλη της Αρχαιότητας

Επιτύμβιο Ανάγλυφο με Προτομές Νεκρών και απεικόνιση του Θράκα Ιππέα.  Φωτο:  Μιλτιάδης Μπ. (Αρχ. Μουσείο Σερρών)

Κατά την διάρκεια του 8ου αιώνα ξεκίνησαν οι πρώτες προσπάθεις των Ελλήνων να ιδρύσουν αποικίες στην Χαλκιδική και την Προποντίδα. Οι Θράκες προέβαλααν σθεναρή αντίσταση και οι Έλληνες δεν μπόρεσαν αρχικά να θέσουν υπό τον έλεγχο τους τον Ελλήσποντο. τον κλοιό κατάφερε να σπάσει πρώτη η Μίλητος (Πρώτο μισό 7ου αιώνα) την οποία ακολούθησαν και άλλες Ελληνικές πόλεις. Μετά τις πρώτες πολεμικές συγκρούσεις, η εγκατάσταση των Ελλήνων αποίκων πρέπει να έγινε ειρηνικά, όπως φαίνεται απο τα αρχαιολογικά ευρήματα που δεν υποδεικνύουν μαζικές καταστροφές.

Ο 7ος π.Χ. αιώνας είναι η εποχή κατά την οποία οι Θράκες έρχονται οε επαφή με τους Ελληνες, και ο 6ος αιώνας με τους βό­ρειους γείτονες τους. Κιμμέριους, Σκύθες. Αγάθυρσους. Κατά τον 5ο αιώνα και το με­γαλύτερο μέρος του 4ου αιώνα οι Σκύθες, οι θράκες του βορρά και οι Ελληνες του Πόντου πέτυχαν μια εξαιρετικά επωφελή συνεργασία: οι Θράκες προμήθευαν αγρο­τικά προϊόντα, δέρματα, ρούχα και κάννα­βη, οι Ελληνες πολυτελή αγαθά (κοσμήμα­τα, φίνα αγγεία) και κρασί, οι Σκύθες έδιναν δούλους και εξασφάλιζαν την ασφαλή δια­κίνηση ανθρώπων και προϊόντων

Η εκστρατεία του Δαρείου κατά των Σκυθών (513/2 π.Χ.) είχε ως αποτέλεσμα τον μερικό έλεγχο της νότιας Θράκης. Οι Πέρσες όμως αποχώρησαν από την περιο­χή το 478 π.Χ., διωγμένοι από τους Αθηναί­ους. Μερικά χρόνια αργότερα, ο Τήρης Α’ (450-431 π.Χ.) δημιούργησε την πρώτη πολιτική οντότητα στη Θράκη, το κράτος των Οδρυσών, και συνήψε εμπορικές σχέσεις με τους γείτονες Ελληνες και Σκύθες.

Αξιος διάδοχος του Τήρη ήταν ο Σιτάλκης Α’ (431-424 π,Χ.), ο οποίος επέκτεινε το βασίλειο, κατασκεύασε οδικό δίκτυο, οργά­νωσε τακτικό στρατό και συνέβαλε τα μέγι­στα στον εξελληνισμό των Θρακών. Ηταν ε­πίσης πολύ πλούσιος: από φόρους εισέ­πραττε ετησίως 400 τάλαντα χρυσού και αργύρου. Διατήρησε τις καλές σχέσεις με τους Σκύθες και τους Αθηναίους: όταν οι τελευταίοι αντιμετώπισαν προβλήματα στη Χαλκιδική, ο Σιτάλκης έσπευσε να τους βοηθήσει με στρατό 150.000 ανδρών. Σκο­τώθηκε κατά τη διάρκεια εκστρατείας ενα­ντίον των Τριβαλλών ή, ίσως, δολοφονήθη­κε από τον ανηψιό του Σεύθη, ο οποίος τον διαδέχθηκε. Ο Σεύθης Α’ (424-415 π.Χ.) αύ­ξησε τα πλούτη του εκμεταλλευόμενος τα μεταλλεία και τα κτηνοτροφικά προϊόντα της χώρας του και έκοψε χρυσά και ασημέ­νια νομίσματα.

Τον Σεύθη Α’ διαδέχθηκαν οι γιοι του Αμάδοκος, Μαισάδης και Ευρύξελμις Α’, που μοιράστηκαν τα εδάφη, και από το 405 ως το 391 π.Χ. ο γιος του Μαισάδη, Σεύθης Β’. Ακολουθεί ένα χάσμα μέχρι το 384 π.Χ., οπότε βασιλιάς έγινε ο Κότυς Α’, που επα­νίδρυσε ουσιαστικά το κράτος του, αμφι­σβητώντας την ισχύ των Αθηναίων στον Ελλήσποντο. Η δολοφονία του το 359 π.Χ. ήταν το αποτέλεσμα της επιλογής του να υ­ποστηρίξει αντίπαλο του Φιλίππου Β’ για τον μακεδόνικο θρόνο. Ακολούθησε νέα περίοδος χάους, με τρεις παράλληλους η­γεμόνες, τον Κερσοβλέπτη, τον Βηρισάδη και τον Αμάδοκο, που υποτάχθηκαν στα­διακά στον Φίλιππο, ο οποίος έθεσε τέλος στην ανεξαρτησία του κράτους των Οδρυ­σών το 342/1 π.Χ. Ο Μακεδόνας βασιλιάς κατέκτησε όλη τη Θράκη νότια του Δούνα­βη και, για να ισχυροποιήσει τη θέση του, πήρε σύζυγο του την κόρη του βασιλιά των Γετών, Μήδα.

Αττικός ερυθρόμορφος αμφορέας από το Βούλτοι (περί το 450 πΧ.). Ο μαθητής και φίλος του Ορφέα Μουσαίος κρατά τη λύρα του και παρακολουθεί την καθιστή Τερψιχόρη που παίζει άρπα (βρετανικό Μουσείο).

Μετά τον θάνατο του Μεγάλου Αλεξάν­δρου, η περιοχή παραχωρήθηκε στον στρα­τηγό Λυσίμαχο. Τότε ο γιος του Κερσοβλέ­πτη, Σεύθης Γ’ πέτυχε να επανιδρύσει το βασίλειο των Οδρυσών, με πρωτεύουσα τη Σευθόπολη. Ομως, το κράτος αυτό δεν είχε την ισχύ του προκατόχου του. Μετά τον θάνατο του Λυσιμάχου, οι Γαλάτες που επέ-δραμαν στον ελληνικό χώρο, με αρχηγό τον Κομοντόριο, ίδρυσαν ένα γαλατο-θρακικό κράτος με πρωτεύουσα την Τύλη ή Τυλίδα, το οποίο διατηρήθηκε επί 60 χρόνια (273-213 π.Χ.). Ακολούθησε νέα μακεδόνικη επι­κυριαρχία και μια σειρά ηγεμόνων που δεν μπορούσαν να επιβληθούν: Κότυς Β’, Κό­τυς Γ’, Ραισκούπορις Α’ και Ράσκος. Ροιμη-τάλκης Α’, Ραισκούπορις Β’, Κότυς Δ’ ο Μέ­γας (12-19 μ.Χ.), Ραισκούπορις Γ’ και Κότυς Ε’, Ροιμητάλκης Β’ και οι γιοι του Κότυος Ε\ Ροιμητάλκης Γ’. Ολοι αυτοί οι βασιλείς ήταν κατ’ ουσία πειθήνια όργανα της Ρώ­μης.  

Τέλος, το 46 μ.Χ., ο αυτοκράτορας Κλαύδιος κατέστησε τη Θράκη ρωμαϊκή ε­παρχία με πρωτεύουσα την Πέρινθο. Δύο αιώνες αργότερα, ο Διοκλητιανός δημιούρ­γησε τη «Διοίκηση» της Θράκης (Dioecesis Thracia) που διαιρέθηκε σε 6 επαρχίες : (1) Επαρχία Κάτω ή Δευτέρας Μοισίας, μεταξύ Δούναβη και Αίμου, με πρωτεύουσα τη Μαρκιανούπολη (σημ. Πρέστλαφ), (2) Επαρ­χία Σκυθίας, στα βορειοανατολικά παράλια του Εύξεινου Πόντου, με πρωτεύουσα την Τόμις (σημ. Κωνστάντζα), (3) Επαρχία Θρά­κης, από τον Αίμο μέχρι τον Εβρο, με πρω­τεύουσα τη Φιλιππούπολη (σημ. Πλόβντιβ), (4) Επαρχία Αιμιμόντου, στο ανατολικό τμή­μα της Θράκης μέχρι τον Εύξεινο Πόντο, με πρωτεύουσα την Αδριανούπολη (σημ. Εντιρνε), (5) Επαρχία Ροδόπης, στο νότιο τμήμα, με πρωτεύουσα την Αίνο (σημ. Ενέζ), (6) Επαρχία Ευρώπης, με πρωτεύου­σα την Ηράκλεια (αρχ. Πέρινθος, σημ. Εσκί Ερεγλί).

Αντουανέττα Καλλέπα – Αρχαιολόγος

Περιοδικό “Περισκόπιο της Επιστήμης”, Τεύχος 301

Related posts:

• Θέλουν Τουρκικά Σχολεία στην Θράκη
• Θράκη - Μουσουλμάνοι ή «Τούρκοι»;
• Η Κύπρος, η Θράκη και η διπρόσωπη Τουρκία