Η Ιστορία της Αρχαίας Θράκης

in Ancient Historians, Archaeology, Articles, Greece / by Admin / on September 7, 2009 at 6:24 am /

Μέρος Α’

Οι Αρχαίοι Θράκες απο τον 8ο π.Χ. αιώνα ως τα τέλη της Αρχαιότητας

Επιτύμβιο Ανάγλυφο με Προτομές Νεκρών και απεικόνιση του Θράκα Ιππέα. Φωτο: Μιλτιάδης Μπ. (Αρχ. Μουσείο Σερρών)

Κατά την διάρκεια του 8ου αιώνα ξεκίνησαν οι πρώτες προσπάθεις των Ελλήνων να ιδρύσουν αποικίες στην Χαλκιδική και την Προποντίδα. Οι Θράκες προέβαλααν σθεναρή αντίσταση και οι Έλληνες δεν μπόρεσαν αρχικά να θέσουν υπό τον έλεγχο τους τον Ελλήσποντο. τον κλοιό κατάφερε να σπάσει πρώτη η Μίλητος (Πρώτο μισό 7ου αιώνα) την οποία ακολούθησαν και άλλες Ελληνικές πόλεις. Μετά τις πρώτες πολεμικές συγκρούσεις, η εγκατάσταση των Ελλήνων αποίκων πρέπει να έγινε ειρηνικά, όπως φαίνεται απο τα αρχαιολογικά ευρήματα που δεν υποδεικνύουν μαζικές καταστροφές.

Ο 7ος π.Χ. αιώνας είναι η εποχή κατά την οποία οι Θράκες έρχονται οε επαφή με τους Ελληνες, και ο 6ος αιώνας με τους βόρειους γείτονες τους. Κιμμέριους, Σκύθες. Αγάθυρσους. Κατά τον 5ο αιώνα και το μεγαλύτερο μέρος του 4ου αιώνα οι Σκύθες, οι θράκες του βορρά και οι Ελληνες του Πόντου πέτυχαν μια εξαιρετικά επωφελή συνεργασία: οι Θράκες προμήθευαν αγροτικά προϊόντα, δέρματα, ρούχα και κάνναβη, οι Ελληνες πολυτελή αγαθά (κοσμήματα, φίνα αγγεία) και κρασί, οι Σκύθες έδιναν δούλους και εξασφάλιζαν την ασφαλή διακίνηση ανθρώπων και προϊόντων

Η εκστρατεία του Δαρείου κατά των Σκυθών (513/2 π.Χ.) είχε ως αποτέλεσμα τον μερικό έλεγχο της νότιας Θράκης. Οι Πέρσες όμως αποχώρησαν από την περιοχή το 478 π.Χ., διωγμένοι από τους Αθηναίους. Μερικά χρόνια αργότερα, ο Τήρης Α’ (450-431 π.Χ.) δημιούργησε την πρώτη πολιτική οντότητα στη Θράκη, το κράτος των Οδρυσών, και συνήψε εμπορικές σχέσεις με τους γείτονες Ελληνες και Σκύθες.

Αξιος διάδοχος του Τήρη ήταν ο Σιτάλκης Α’ (431-424 π,Χ.), ο οποίος επέκτεινε το βασίλειο, κατασκεύασε οδικό δίκτυο, οργάνωσε τακτικό στρατό και συνέβαλε τα μέγιστα στον εξελληνισμό των Θρακών. Ηταν επίσης πολύ πλούσιος: από φόρους εισέπραττε ετησίως 400 τάλαντα χρυσού και αργύρου. Διατήρησε τις καλές σχέσεις με τους Σκύθες και τους Αθηναίους: όταν οι τελευταίοι αντιμετώπισαν προβλήματα στη Χαλκιδική, ο Σιτάλκης έσπευσε να τους βοηθήσει με στρατό 150.000 ανδρών. Σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια εκστρατείας εναντίον των Τριβαλλών ή, ίσως, δολοφονήθηκε από τον ανηψιό του Σεύθη, ο οποίος τον διαδέχθηκε. Ο Σεύθης Α’ (424-415 π.Χ.) αύξησε τα πλούτη του εκμεταλλευόμενος τα μεταλλεία και τα κτηνοτροφικά προϊόντα της χώρας του και έκοψε χρυσά και ασημένια νομίσματα.

Τον Σεύθη Α’ διαδέχθηκαν οι γιοι του Αμάδοκος, Μαισάδης και Ευρύξελμις Α’, που μοιράστηκαν τα εδάφη, και από το 405 ως το 391 π.Χ. ο γιος του Μαισάδη, Σεύθης Β’. Ακολουθεί ένα χάσμα μέχρι το 384 π.Χ., οπότε βασιλιάς έγινε ο Κότυς Α’, που επανίδρυσε ουσιαστικά το κράτος του, αμφισβητώντας την ισχύ των Αθηναίων στον Ελλήσποντο. Η δολοφονία του το 359 π.Χ. ήταν το αποτέλεσμα της επιλογής του να υποστηρίξει αντίπαλο του Φιλίππου Β’ για τον μακεδόνικο θρόνο. Ακολούθησε νέα περίοδος χάους, με τρεις παράλληλους ηγεμόνες, τον Κερσοβλέπτη, τον Βηρισάδη και τον Αμάδοκο, που υποτάχθηκαν σταδιακά στον Φίλιππο, ο οποίος έθεσε τέλος στην ανεξαρτησία του κράτους των Οδρυσών το 342/1 π.Χ. Ο Μακεδόνας βασιλιάς κατέκτησε όλη τη Θράκη νότια του Δούναβη και, για να ισχυροποιήσει τη θέση του, πήρε σύζυγο του την κόρη του βασιλιά των Γετών, Μήδα.

Αττικός ερυθρόμορφος αμφορέας από το Βούλτοι (περί το 450 πΧ.). Ο μαθητής και φίλος του Ορφέα Μουσαίος κρατά τη λύρα του και παρακολουθεί την καθιστή Τερψιχόρη που παίζει άρπα (βρετανικό Μουσείο).

Μετά τον θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, η περιοχή παραχωρήθηκε στον στρατηγό Λυσίμαχο. Τότε ο γιος του Κερσοβλέπτη, Σεύθης Γ’ πέτυχε να επανιδρύσει το βασίλειο των Οδρυσών, με πρωτεύουσα τη Σευθόπολη. Ομως, το κράτος αυτό δεν είχε την ισχύ του προκατόχου του. Μετά τον θάνατο του Λυσιμάχου, οι Γαλάτες που επέ-δραμαν στον ελληνικό χώρο, με αρχηγό τον Κομοντόριο, ίδρυσαν ένα γαλατο-θρακικό κράτος με πρωτεύουσα την Τύλη ή Τυλίδα, το οποίο διατηρήθηκε επί 60 χρόνια (273-213 π.Χ.). Ακολούθησε νέα μακεδόνικη επικυριαρχία και μια σειρά ηγεμόνων που δεν μπορούσαν να επιβληθούν: Κότυς Β’, Κότυς Γ’, Ραισκούπορις Α’ και Ράσκος. Ροιμη-τάλκης Α’, Ραισκούπορις Β’, Κότυς Δ’ ο Μέγας (12-19 μ.Χ.), Ραισκούπορις Γ’ και Κότυς Ε’, Ροιμητάλκης Β’ και οι γιοι του Κότυος Ε\ Ροιμητάλκης Γ’. Ολοι αυτοί οι βασιλείς ήταν κατ’ ουσία πειθήνια όργανα της Ρώμης.

Τέλος, το 46 μ.Χ., ο αυτοκράτορας Κλαύδιος κατέστησε τη Θράκη ρωμαϊκή επαρχία με πρωτεύουσα την Πέρινθο. Δύο αιώνες αργότερα, ο Διοκλητιανός δημιούργησε τη «Διοίκηση» της Θράκης (Dioecesis Thracia) που διαιρέθηκε σε 6 επαρχίες : (1) Επαρχία Κάτω ή Δευτέρας Μοισίας, μεταξύ Δούναβη και Αίμου, με πρωτεύουσα τη Μαρκιανούπολη (σημ. Πρέστλαφ), (2) Επαρχία Σκυθίας, στα βορειοανατολικά παράλια του Εύξεινου Πόντου, με πρωτεύουσα την Τόμις (σημ. Κωνστάντζα), (3) Επαρχία Θράκης, από τον Αίμο μέχρι τον Εβρο, με πρωτεύουσα τη Φιλιππούπολη (σημ. Πλόβντιβ), (4) Επαρχία Αιμιμόντου, στο ανατολικό τμήμα της Θράκης μέχρι τον Εύξεινο Πόντο, με πρωτεύουσα την Αδριανούπολη (σημ. Εντιρνε), (5) Επαρχία Ροδόπης, στο νότιο τμήμα, με πρωτεύουσα την Αίνο (σημ. Ενέζ), (6) Επαρχία Ευρώπης, με πρωτεύουσα την Ηράκλεια (αρχ. Πέρινθος, σημ. Εσκί Ερεγλί).

Αντουανέττα Καλλέπα – Αρχαιολόγος

Περιοδικό “Περισκόπιο της Επιστήμης”, Τεύχος 301