Ο Μέγας Αλέξανδρος έπασχε από σπάνια πάθηση των ματιών;
Της Εύης Ελευθεριάδου
Oι ηγεμόνες της αρχαιότητας, προσπαθώντας να κλέψουν λίγη από τη δόξα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, όπως γράφει ο Πλούταρχος, μιμούνταν τη χαρακτηριστική του πόζα με την οποία τον είχε απαθανατίσει ο Λύσιππος: το σαγόνι ανασηκωμένο, το πρόσωπο στραμμένο προς τα δεξιά και το κεφάλι και τον λαιμό να γέρνουν προς τα αριστερά.
Σύμφωνα με αρχαιολόγους, η στάση αυτή συμβολίζει την υπερηφάνεια της νεότητας του Μακεδόνα βασιλιά και τη σιδηρά του θέληση. Δύο Έλληνες οφθαλμίατροι, όμως, υποστηρίζουν ότι η στάση αυτή οφείλεται σε μία σπάνια πάθηση των ματιών από την οποία έπασχε ο Μέγας Αλέξανδρος.
Oι ηγεμόνες της αρχαιότητας, προσπαθώντας να κλέψουν λίγη από τη δόξα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, όπως γράφει ο Πλούταρχος, μιμούνταν τη χαρακτηριστική του πόζα με την οποία τον είχε απαθανατίσει ο Λύσιππος: το σαγόνι ανασηκωμένο, το πρόσωπο στραμμένο προς τα δεξιά και το κεφάλι και τον λαιμό να γέρνουν προς τα αριστερά.
Ol κ. κ. Ιωάννης Λασκαράτος και Αλέξανδρος Δαμανάκης, καθηγητές της Ιστορίας της Ιατρικής και της Οφθαλμολογίας, αντίστοιχα, στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, μελέτησαν τις αρχαίες πηγές και τις προτομές του Αλεξάνδρου επί δύο χρόνια, προσπαθώντας να βρουν μία ιατρική εξήγηση για την παράξενη αυτή στάση του ηγεμόνα. «Συνηθίζεται στον κλάδο της Ιστορίας της Ιατρικής να ασχολούμαστε με τις παθήσεις διάσημων προσώπων», εξηγεί ο κ. Λασκαράτος. Το αποτέλεσμα των μελετών και η νέα τους θεωρία παρουσιάστηκε για πρώτη φορά πριν από λίγο καιρό στο βρετανικό επιστημονικό περιοδικό «The Lancet».
Σύμφωνα με τον Πλούταρχο, η πόζα του Αλεξάνδρου, που απαντά σε όλα του τα αγάλματα, ανταποκρίνεται στην πραγματική στάση του κεφαλιού του και δεν οφείλεται σε καλλιτεχνική ελευθερία. Τα πιο γνωστά στην αρχαιότητα ήταν αυτά του Λυσίππου, του επίσημου καλλιτέχνη της Βασιλικής αυλής του Αλεξάνδρου. Χαρακτηριστική επίσης είναι η μικροσκοπική προτομή από ελεφαντόδοντο που βρήκε ο Ανδρόνικος στη Βεργίνα.
Στο παρελθόν πολλοί προσπάθησαν να εξηγήσουν με διάφορες θεωρίες αυτή τη στάση ως συμβολισμό του χαρακτήρα και του γοήτρου του Μακεδόνα ηγέτη ή ακόμα και ως ορθοπεδική πάθηση. «Αν όμως ήταν ορθοπεδικό το πρόβλημα, η περίεργη στάση του κεφαλιού θα ήταν μόνιμη», διευκρινίζει ο κ. Λασκαράτος, «και ο Αλέξανδρος δεν θα μπορούσε να είναι τόσο καλός ιππέας και πολεμιστής. Κανείς όμως δεν αναφέρει ότι ο Αλέξανδρος περπατούσε πάντα με το κεφάλι στραβά, κάτι που θα ίσχυε αν η κλίση ήταν μόνιμη“. συμπληρώνει ο κ. Δαμανάκης, ο Αλέξανδρος μπορούσε να ισιώνει το κεφάλι του όποτε ήθελε. «Ορισμένες οφθαλμικές διαταραχές δεν είναι αντιληπτές από τα μάτια, αλλά από τη στραβή θέση της κεφαλής. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, ο Αλέξανδρος έπασχε με το κεφάλι στραβά, κάτι που θα ίσχυε αν η κλίση ήταν μόνιμη».
Αντίθετα, συμπληρώνει ο κ. Δαμανάκης, ο Αλέξανδρος μπορούσε να ισιώνει το κεφάλι του όποτε ήθελε. «Ορισμένες οφθαλμικές διαταραχές δεν είναι αντιληπτές από τα μάτια, αλλά από τη στραβή θέση της κεφαλής. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, ο Αλέξανδρος έπασχε από οφθαλμικό ραιβόκρανο, που οφείλεται σε περιορισμό της κίνησης του κάτω λοξού μυός και ονομάζεται “σύνδρομο brown“. Με άλλα λόγια ο Μέγας Αλέξανδρος στράβωνε το κεφάλι και τα μάτια δεν κοιτούσαν προς τα πάνω αλλά ίσια μπροστά.
Τα Νέα, 15 Μαρτίου 1996
Related posts:
Latest posts by D-Mak (see all)
- Greek Ministry of Culture: Archaeological Excavations And Historical Facts about Philip II’s Tomb - July 22, 2015
- Former FYROM’s Interior Minister L. Frckovski : “Drop the Dilemma, We live in Dictatorship” - February 2, 2015
- Γιατί η Ολυμπιάδα δεν είναι η ένοικος του ταφικού μνημείου της Αμφίπολης - September 11, 2014
RECENT COMMENTS