Φάκελος Αιγαίο - Η Ολέθρια Παραχώρηση

“Τα Νέα”, Πέμπτη 24 Δεκεμβρίου 1992

«…Η Ελλάς δεν δέχεται όπως τμήμα του εδά­φους της, των χωρικών της υδάτων και του ενα­ερίου χώρου της… υπά­γονται υπό την επιχει­ρησιακή αρμοδιότητα Συμμαχικού Στρατηγεί­ου που δεν εδρεύει στο έδαφος της και δεν διοι­κείται από Έλληνα αξιωματικό» - Ευάγγελος Αβέρωφ [1]

Του Νίκου Στάπα *

ΑΠΟ τον Οκτώ­βριο του 1991 είχε επισημανθεί στην πολιτική ηγεσία ότι στο Ανώτατο Συμμαχι­κό Στρατηγείο στις Βρυξέλ­λες, εκυοφορούντο ρυθμί­σεις για τη νέα δομή λει­τουργίας του NATO οι οποίες, στο μέτρο που θα επραγματοποιούντο, θα ήταν ιδιαίτερα βλαπτικές για τη χώρα μας.

Έγινε μάλιστα πρόταση να ενημερωθούν έγκαιρα σι αρχη­γοί των πολιτικών κομμάτων, προκειμένου να χαραχθεί μια ενιαία πολιτική («ΤΑ ΝΕΑ» 1.10.91).

Εθνικοι Διοικητές

Η παλιά δομή λειτουργίας προέβλεπε την κατάτμηση της νότιας περιοχής σε τρεις μι­κρότερες, όσες και οι χώρες, Ιταλία, Ελλάδα και Τουρκία (Area concept). Μέσα στις πε­ριοχές αυτές ο έλεγχος των δυ­νάμεων ανετίθετο στους αντί­στοιχους εθνικούς διοικητές. Συνεπώς δεν υπήρχε δυνατό­τητα τμήμα της ελληνικής επι­κράτειας να τεθεί υπό την επι­χειρησιακή αρμοδιότητα συμ­μαχικού στρατηγείου που δεν εδρεύει στο έδαφος της και δεν διοικείται από Έλληνα αξιω­ματικό. Έτσι ο εκάστοτε αρ­χηγός του Ναυτικού, ως ΝΑΤΟικός διοικητής (Comdeast) είχε την επιχειρησιακή αρμο­διότητα όχι μόνο στο Αιγαίο αλλά και στην ευρύτερη θα­λάσσια περιοχή.

Το ίδιο ίσχυε και για τον διοικητή του αεροπορικού Στρατηγείου της Λάρισας (COM 7 ATAF) το οποίο όμως μετά το 1974 είχε παύσει να λειτουργεί και, σύμφωνα με την πάγια ελληνική θέση, δεν μπορούσε να ενεργοποιηθεί αν δεν καθοριζόταν προηγουμέ­νως η περιοχή επιχειρησιακής ευθύνης του. Παράλληλα είχε δημιουργη­θεί ένα θεσμικό πλαίσιο - απο­φάσεις της Στρατιωτικής Επι­τροπής (MCS) - σχέδια - εγχει­ρίδια - που κατοχύρωνε πλή­ρως τα εθνικά μας συμφέρο­ντα. Στην τελευταία όμως σύ­νοδο επιτροπής αμυντικού σχεδιασμού της Συμμαχίας (10 & 11 Δεκ. 1992) αποφασίστηκε η κατάργηση της παλαιάς δομής

Με τη νέα δομή - στην πραγ­ματικότητα πρόκειται για το γνωστό «Task force concept» που είχε απορριφθεί από όλες τις μετά το 1974 ελληνικές κυ­βερνήσεις - καταργούνται οι περιοχές επιχειρησιακής ευθύ­νης και περιορίζονται οι επι­χειρησιακές αρμοδιότητες των υποταγμένων διοικητών, «Comdeast» και «COM 7 ATAF» για τη δική μας περί­πτωση. Δημιουργούνται δύο ευρύτερες περιοχές, μία στη θάλασσα και η άλλη στον αέ­ρα, υπό την επιχειρησιακή διοίκηση Ιταλού και Αμερικα­νού αξιωματικού αντίστοιχα, οι οποίοι εδρεύουν στη Νεά­πολη. Αυτοί οι διοικητές έχουν την αρμοδιότητα να με­ταβιβάζουν τον επιχειρησιακό έλεγχο, κατά περίπτωση, σε υποταγμένο διοικητή, ο οποίος μπορεί να είναι Ιταλός, Έλληνας ή και Τούρκος αξιω­ματικός.

Παλαιότερα η Τουρκία, διά της μετατοπίσεως των ορίων περιοχής ευθύνης του 7 ATAF δυτικότερα, επεδίωκε να ει­σέλθει στο Αιγαίο «από την πί­σω πόρτα» για να αποκτήσει τον επιχειρησιακό έλεγχο τμή­ματος του εναερίου χώρου. Τώρα εισέρχεται νόμιμα από την «κύρια είσοδο» με τη συ­γκατάθεση και του Έλληνα υπουργού Άμυνας. Μπορεί δε να της ανατεθεί επί ίσοις όροις με την Ελλάδα, ο επιχειρησια­κός έλεγχος όχι μόνον του ενα­ερίου αλλά και του θαλασσίου χώρου του Αιγαίου. Αυτή εί­ναι «η μεγάλη επιτυχία» του κ. I. Βαρβιτσιώτη, τις συνέπειες της οποίας θα πληρώσουμε πο­λύ ακριβά, με πρώτους τους κατοίκους του Αρχιπελάγους.

Με βάση τα διατιθέμενα στοιχεία μπορούν να γίνουν κάποιες πρώτες επισημάνσεις. Για πρώτη φορά από της ιδρύ­σεως του NATO μέρος ή και το σύνολο του ελληνικού θαλάσ­σιου και εναέριου χώρου τίθε­ται υπό την επιχειρησιακή αρ­μοδιότητα συμμαχικών στρα­τηγείων που δεν εδρεύουν σε ελληνικό έδαφος και δεν διοι­κούνται από Έλληνες αξιωμα­τικούς.

Το Αρνητικό πλαίσιο

Το θεσμικό πλαίσιο που θα δημιουργηθεί για να υποστη­ρίξει τη νέα δομή της Συμμα­χίας θα είναι αρνητικό για την Ελλάδα. Η συγκυρία ευνοεί την Τουρκία να θέσει θέμα «FIR Αθηνών» και περιοχών «έρευνας και διάσωσης» και θα το πράξει. Οι «σκληρές δια­πραγματεύσεις» έπρεπε να εί­χαν γίνει από τον Έλληνα υπουργό Άμυνας στη Σύνοδο και εφόσον δεν μπορούσε να πείσει τους ομολόγους υπουργούς, είχε το δικαίωμα και την υποχρέωση να ασκήσει «βέτο» και να μην υποκύψει στα κελεύσματα του «Μεγάλου Αδελφού». Για να γίνει όμως αυτό, χρειαζόταν «Αρετή και Τόλμη», που όπως αποδείχτη­κε δεν διαθέτει ο κ. Βαρβι­τσιώτης.

* Ο Πτέραρχος ε.α. Νικόλας Στάπας είναι επίτιμος αρχηγός του Γενι­κού Επιτελείου Αεροπορίας.

1. Απόσπασμα διαταγής του υπουργού Εθνικής Άμυνας Ε. Αβέρωφ προς τους αξιωματικούς που υπηρετούσαν στο NATO (5 Νοεμβρίου ’80).

σ.σ. Blog: Κάποιοι το φώναζαν εδώ και δεκαετίες… Mάταια όμως… Οι Υπογραμμίσεις και τα bold είναι δικά μας

Related posts:

Comments