History Of Macedonia – Μανόλης Ανδρόνικος – Πως έγινα Αρχαιολόγος

Μανόλης Ανδρόνικος – Πως έγινα Αρχαιολόγος

in Archaeology, Articles, Macedonian Culture, newspapers / by D-Mak / on September 10, 2010 at 3:06 am /

O Ανδρόνικος σε ηλικία 18 χρονών

Ένας «παράξενος δάσκαλος» και η χορευτική έκφραση μιας κοπέλας οδήγησαν τον Μανόλη Ανδρόνικο στο μονοπάτι της αρχαιολογίας, όπως ομολογούσε ο ίδιος στις 5 Μαίου 1982 στο τηλεοπτικό «Μονόγραμμα», αυτοβιογραφούμενος.

«Τον πρώτο χρόνο στο πανεπιστήμιο άκουσα όλους τους καθηγητές που είχα τότε, τον Κακριδή, τον Θεοδωρακόπουλο, τον Αποστολάκη, τον Θεοδωρίδη. Αλλά ανάμεσα σ’ όλους ήταν ένας παράξενος, θα λεγα δάσκαλος, ο Ρωμαίος. Ήταν κακός ομιλητής, δεν ήταν όμορφος, δεν είχε τίποτα εξωτερικά γοητευτικό. Αλλά μέσα από τη δυσκολία του λόγου του και τη μονότονη θα έλεγα διδασκαλία του, σου κάρφωνε ορισμένα πράγματα. Μας δίδασκε για τους Κούρους, κάτι που δεν το ήξερα καθόλου.

Παράλληλα, ήρθε μια άλλη περίεργη σύμπτωση: Ένας συμφοιτητής και φίλος μου. ο θηστέρης ο Γιώργος, ήταν αρραβωνιασμένος με μια κοπέλα που ήταν χορεύτρια κλασικού χορού. Καθώς μια μέρα μελετούσαμε με τον Γιώργο στα εκμαγεία και ήρθε να τον πάρει, μας είπε τι πόνο έχει το χέρι του γλύπτη και μας εξήγησε με το ίδιο της το κορμί τι σημαίνει χαρά, πόνος, λύπη, ενθουσιασμός. Μας τα έδειξε και στα αρχαία αγάλματα. Αυτή η περίεργη συγκυρία μ’ έκανε να βλέπω με άλλο μάτι και τα αρχαία αγάλματα και να ακούω και με άλλο αυτί τη διδασκαλία του Ρωμαίου. Ακόμη μια συγκυρία, ήταν ότι ο Ρωμαίος από την πρώτη κιόλας χρονιά με πήρε μαζί του στην ανασκαφή της Βεργίνας. Αυτό μπορώ να πω ότι σφράγισε τη ζωή μου.

Τελείωσα το πανεπιστήμιο το 1941. Από το 1938, τότε με το δάσκαλο μου, τον Ρωμαίο, πηγαίναμε στη Βεργίνα στην ανασκαφή του ανακτόρου δύο φορές το χρόνο. Αυτές ήταν οι πρώτες αρχαιολογικές μου εμπειρίες, μαζί με τις εμπειρίες που είχα και από τη διδασκαλία του στο πανεπιστήμιο, αλλά και από όσα μας έλεγε στα ξενύχτια που κάναμε στο μικρό προσφυγικό σπίτι της Βεργίνας, όπου έμενε».

Καθηγητής στο γυμνάσιο

Οταν το 1945 γύρισε στη θεσσαλονίκη από τη Μέση Ανατολή, βρήκε δουλειά στα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια «Σχοινά».

• Ήταν μια ωραία εμπειρία για μένα. Είχα καλά παιδιά, μαθήτριες – ήταν γυμνάσιο θηλέων- και θυμούμαι με συγκίνηση που μπόρεσα και δίδαξα όπως ήθελα και τα αρχαία ελληνικά και τα νια ελληνικά. Και έτσι αισθάνομαι μια ικανοποίηση, όταν θυμάμαι ότι το 1946 πρωτοδιδαξα τον Ελύτη. Το “Άσθμα πένθιμον και ηρωικό”, που μόλις γύρισα από τη Μέση Ανατολή το είχα βρει στο Τετράδιον Δεύτερον. Δίδαξα και Σεφέρη και “Ερωτόκριτο~ και άλλη ποίηση την οποία πάντα αγαπούσα».

Με υποτροφία ο Μανόλης Ανδρόνικος πήγε στο Λονδίνο το 1954-55. Και εκεί είχε «μια δεύτερη μεγάλη τύχη- vα έχει έναν μεγάλο δάσκαλο, τον σερ Τζον Μπίσλεϊ. που «ήταν ο μεγαλύτερος αρχαιολόγος ασφαλώς, του 20ού αιώνα, αλλά ίσως και όλων των εποχών».

«Επρόκειτο για μια μεγαλοφυία και είχε όπως και ο άλλος μου δάσκαλος μια αληθινή σοφία, ήταν απλός άνθρωπος, βαθύτατα στοχαστικός και φοβερά ευαίσθητος. Πέρα από την αρχαιολογία, ήξερε φιλολογία. ποίηση παγκόσμια. αγαπούσε την Ελλάδα»

Ο γάμος με την Όλια

Αναφορά όμως έκανε ο Έλληνας αρχαιολόγος και στη σύζυγο του.

•Στη σχολή ~Σχοινά είχα μιαν άλλη τύχη. Γνώρισα τη γυναίκα μου. την Όλια, η οποία μου παραστάθηκε πάρα πολύ σε όλη την ανασκαφική προσπάθεια, γιατί μοιράστηκε μαζί μου τις ταλαιπωρίες. τουλάχιστον τις ταλαιπωρίες των πρώτων χρόνων που ήταν πολύ μεγάλες. Υπάρχει και μια ακόμα σύμπτωση, ότι διορίστηκα στην Αρχαιολογική Υπηρεσία αμέσως μετά το γάμο μου».

Η τελευταία αναφορά του Μανόλη Ανδρόνικου (από το ανέκδοτο υλικό του «Μονογράμματος») ήταν στη παιδευτική του εργασία, στη θεσσαλονίκη:

«Η δουλειά μου στο πανεπιστήμιο είναι το ίδιο γοητευτική, όσο και η ερευνητική δουλειά στην ανασκαφή και η άλλη ερευνητική δουλειά. Με πολύ ικανοποίηση βλέπω κάθε τόσο τους παλιούς μου μαθητές να μπαίνουν στην Αρχαιολογική Υπηρεσία και προπάντων να προχωρούν σε αυτόνομη ερευνητική εργασία».

Τα Νέα, 31 Μαρτίου 1992