History Of Macedonia - Ιόνιος Ακαδημία (1824) - Το πρώτο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο

Ιόνιος Ακαδημία (1824) - Το πρώτο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο

in General News, Greek Revolution 1821 / by D-Mak / on February 9, 2011 at 12:14 am /

Η Κέρκυρα έχει την παράδοση των περισσότερων Ακαδημιών. Πολύ πριν ο κόμης Γκίλφορδ θεμελιώσει τη δική του Ακαδημία το 1824, είχαν προηγηθεί κι άλλες απόπειρες. Έτσι το 1656 ιδρύεται η « Ακαδημία των Εξησψαλισμένων» (διατηρήθηκε μέχρι το 1716. που οι Τούρκοι πολιόρκησαν το νησί). Ακολουθεί η «Ακαδημία των Γονίμων» και το 1732 η «Ακαδημία των Περιπλανωμένων».

Το 1812 ιδρύεται η «Ιόνιος Εταιρία», με αξιόλογη πνευματική δράση. Το 1791 εγκαθίσταται στα Επτάνησα ο αρχαιομαθής Αγγλος ευπατρίδης Φρειδερίκος Νορθ Γκίλφορδ. ο οποίος θέλησε να προσφέρει τη δυνατότητα οτους Ελληνόπαιδες να γνωρίσουν την προγονική τους σοφία και δόξα. Προηγουμένως όμως θέλησε να περιηγηθεί την Ελλάδα και να γνωρίσει από κοντά την ελληνική πραγματικότητα.

Το 1824 μετά το θάνατο του πατέρα του, επέστρεφε στην Κέρκυρα και ίδρυσε την «Ιόνιον Ακαδημία». Αρχικά σκέφθηκε, αιχμάλωτος της Ομηρικής γοητείας, να ιδρύσει τη σχολή αυτή στην Ιθάκη. Αλλά πιο ουσιαστικοί λόγοι τον έπεισαν να επιλέξει την Κέρκυρα. Ο Γκίλφορδ ήταν θερμός Φιλέλληνας. Το 1791 μάλιστα, σε ηλικία 24 ετών, βαπτίστηκε ορθόδοξος. Δεν είχε καμμιά δυσκολία να υπερασπίζεται τα δίκαια των αγωνιζομένων για την ελευθερία των Ελλήνων, αντιτασσόμενος στην πολιτική της Αγγλικής κυβερνήσεως.

Η Ακαδημία του Γκίλφορδ είναι το πρώτο Ελληνικό επί μη απελευθερωθέντος ελληνικού εδάφους πανεπιστήμιο. Ως προς τον τρόπο οργανώσεως ακολούθησε το βενετικό σύστημα.

Τα εγκαίνια της έγιναν τον Μάιο του 1824. Γλώσσα διδασκαλίας παρά το γεγονός ότι η Κέρκυρα ήταν αγγλοκρατούμενη, ήταν η Ελληνική. Δίδασκαν επτά καθηγητές και τα διδασκόμενα μαθήματα ήταν: Ελληνική και Λατινική Φιλολογία. Φιλοσοφία. θεολογία, ρητορική, μαθηματικά, βοτανική και Αγγλική Ιστορία. Ακολούθως η Ακαδημία χωρίστηκε σι τέσσερις σχολές (Θεολογική, Φιλοσοψική, Νομική, Ιατρική) με ανάλογο χωρισμό μαθημάτων. Σύμβολο της Ακαδημίας ήταν η γλαυξ ( κουκουβάγια) που έγινε σύμβολο της ελληνικής παιδείας γενικότερα. Ο διευθυντής («Αρχων») και οι καθηγητές έφεραν ειδική στολή: χιτωνίσκο, χλαμύδα και ερυθρά πέδιλα. Κάθε σχολή είχε το δικό της χρώμα: της νομικής ιοειδής, της ιατρικής Ξανθός και της Φιλολογίας, κυανός.

Την πρώτη ακαδημαϊκή σύγκλητο αποτέλεσαν ο Αρχων (κόμης Γκίλφορδ) και οι καθηγητές:

Αθ. Πολίτης, Χριστόφορος Φιλητάς, Κων/νος Ασώπιος και θεόκλητος Φαρμακίδης. Υπήρχαν επίσης τα αξιώματα του εφόρου, του αρχιγραμματέα και του χαρτοφύλακα. Στην Ιόνιο Ακαδημία εδίδαξαν οι κορυφαίοι των γραμμάτων μας, όπως ο μεγάλος Φιλόλογος Κων. Ασώπιος. Χρ. Φιλητάς. Κων. Σακελλαρόπουλος. Ανδρέας Κάλβος. Γαετάνος Γρασαέτης, Νικόλαος Πίκκολος, Aθ. Πολίτης (μετέπειτα μητροπολίτης Κερκύρας), Θεοκλ. Φαρμακίδης. Γ. Θερειανός, Στ. Μαράτος. Σταμ. Πυλαρινός (δίδασκε πειραματική Φυσική στη δημοτική γλώσσα) κ.ά.

Δυστυχώς. η Ακαδημία έχασε πολύ γρήγορα τον δημιουργό και εμπνευστή της. Ο Γκίλφορδ πέθανε το 1827. Το 1828 η λειτουργία της σταμάτησε και αντικαταστάθηκε από τη σχολή «πολιτικού μηχανικού», που διατηρήθηκε μέχρι το 1857.

Τον Γκίλφορδ διαδέχθηκε ως “Αρχων” στη διεύθυνση της Ακαδημία; ο Κερκυραίος λόγιος Ανδρέας Μουστοξύδης (από τους κορυφαίους μεσαιωνοδίφες μας). Ο κύκλος των μαθημάτων ήταν τριετής και μόνο για τη Νομική τετραετής. Η Ακαδημία εξέδιδε διδακτορικά διπλώματα αλλά και πτυχία που έδιναν δυνατότητα εισαγωγής σε άλλες σχολές. Μετά το 1841 προσετέθησαν και άλλες σχόλες και προσελήφθησαν καθηγητές διαφόρων ειδικοτήτων (μερικοί ήλθαν από την Ιταλία). Η Ακαδημία διέθετε βοτανικό κήπο, εργαστήρια «Φυσικής και χημείας, πλούσια βιβλιοθήκη (δωρεά του Γκίλφορδ) και πλούσια συλλογή ορυκτών από τη Σιβηρία που με άδεια του τσάρου έστειλε ως δωρεά ο Ιωάννης Καποδίστριας. Μετά την προσάρτηση των Ιονίων Νήσων στην Ελλάδα, η Ακαδημία του Γκίλφορδ έκλεισε, όπως ήταν φυσικό. για οικονομικούς λόγουφ! Τελευταίος Αρχων της Ακαδημίας ήταν ο Αντ. Πολυλάς.

Και κάτι σαν υστερόγραφο: ο Γκίλφορδ καθιέρωσε ως επίσημη σχολική γιορτή στην Ακαδημία τη γιορτή των Τριών Ιεραρχών.

Πηγή: Οικ. Ταχυδρόμος, 29 Δεκ 1994