Τα 7 Θαύματα του Αρχαίου Κόσμου – Οι Κρεμαστοί Κήποι της Βαβυλώνας

Η Ταυτότητα

Ύψος εξωστών: 22.8 μ.

Μήκος πλευρών  121,9 μ.

Πάχος των τοίχων που στήριζαν τους εξώστες 6,7 μ.

Πλάτος Εξωστών 4.8 μ.

Από τα 7 θαύματα του κόσμου, το πιο δύσκολο  να φανταστούμε πώς ήταν και τι το θαυμαστό είχε, είναι οι Κρεμαστοί Κήποι της Βαβυλώ­νας. Μεγάλο μέρος του θαυμασμού που προκαλούσαν σε γενιές περιηγητών του αρχαίου κόσμου. Οφειλόταν στην αντίθεση αναμεσα στην υπερυψωμένη πρασινάδα των κήπων και στην επίπεδη, άνυδρη πεδιάδα του Ευφράτη που τους περιέβαλε. Οι σκιερές κληματαριές τους υπήρχαν ακόμα στη μνήμη των ανθρώπων και οι χρονικογρά­φοι ης περιέγραφαν για πολύ καιρό, αφού είχαν γίνει πια ερείπια.

Έλληνες και Ρωμαίοι συγγραφείς μιλούν για μεγαλο­πρεπές κήπους, που κάλυπταν έκταση 14 στρεμμάτων. Χαρακτηρίζονται -κρεμαστοί·, γιατί ήταν υπερυψωμένοι πάνω σε εξώστες Δέντρα και θάμνοι που έφταναν σε ύψος μέχρι και 15 μέτρων ήταν φυτεμένοι σε μια σειρά από εξώστες που υψώνονταν 23 μέτρα και ποτίζονταν με νερό που δαιμόνιες μηχανές ανέβαζαν μέχρι εκεί Οι πιο λυρικές περιγραφές τους παρομοιάζουν με πράσινες βουνοπλαγιές που το αεράκι τις κάνει να λικνίζονται απαλά. Οι ρομαντικές ιστορίες, που έφτασαν μέχρι εμάς. λένε πως τους έκτισε ένας βασιλιάς για χάρη της βασίλισσας του. που νοσταλγούσε την

–                                     – Το παράδοξο είναι πως. Όταν γράφτηκαν αυτές οι περιγραφές, οι κήποι δεν υπήρχαν πια. Μερικοί εφόσον να πουν πως ολόκληρη η ιστορία ήταν ένας μύθος Ο χώρος, όπου βρισκόταν η Βαβυλώνα, είναι γνωστός στους αρχαιολόγους, αλλά οι ανασκαφές που έγιναν εκεί δεν ανακάλυψαν καμιά κατασκευή που θα μπορούσε να αναγνωριστεί σαφώς ότι ανήκει στους πολύ θρυλικούς κήπους Ούτε η σφηνοειδής γραφή στο βαβυ­λωνιακά κείμενα της εποχής του Ναβουχοδονόσορα. του βασιλιά που λέγεται πως έκτισε τους κήπους, μας λένε κάτι για το πως έμοιαζαν ή το που βρίσκονταν. Αίγες φυσιογνωμίες της ιστορίας έχουν δώσει υλικό για μια τόσο πλούσια και αντιφατική σωρεία θρύλων όσο ο Ναβουχοδονόσορ ο οποίος κυβέρνησε τη Βαβυλώνα στο πρώτο μισά του 6ου αιώνα π Χ Ήταν ο βασιλιάς που έκανε και πάλι τη Βαβυλώνα. η οποία είχε ήδη ηλικία μεγαλύτερη των 1 500 ετών. τη σπουδαιότερη πάλη της αρχαίας εγγύς Ανατολής. μετά την πολυτάραχη ακμή και παρακμή της Ασσυρίας στον βορρά Κυβέρνησε μιαν αυ­τοκρατορία που απλωνόταν από τη Μεσόγειο στα δυτικά μέχρι το σύνορα της Περσίας στο ανατολικά.

Στον Σύγχρονο αναγνώστη είναι περισσότερο γνωστός ως ο βασιλιάς που κυρίευσε την Ιερουσαλήμ, λεηλάτησε to ναό του Σολομώντα και μετέφερε τους αρχηγούς των Εβραίων εξόριστους στη Βαβυλωνία Τα κατορθώματα αυτά του προσέδωσαν μια αμφιλεγόμενη θέση στις βιβλι­κές αφηγήσεις Εμφανίζεται σε ένα αμάλγαμα οπό γρι- ους όνειρα και ωδές. που είναι γνωστό ως το βιβλίο του  Δανιήλ. Είναι ο τύραννος που ρίχνει τους τρεις παίδες

στην κάμινο. που περπατά πάνω στη στέγη του παλατιού του καυχόμενος εν τη αλαζονεία του. αλλά στη συνέχεια περνά επτά χρόνια τρελός, ταπεινώνεται και ομολογεί τον Υψιστο.

Δεν υπάρχει και πολλή ιστορία σ αυτούς τους θρύλους, οι οποίοι ενδέχεται να γράφτηκαν στη μορφή που τους ξέρουμε σήμερα 400 χρονιά μετά το θάνατο του Ναβουχοδονόσορα Αλλά στη Βίβλο, ο βοσιλιάς εκμυστηρεύεται ένα όνειρο του στον Δανιήλ, το οποίο μπορεί να περιέχει μια θύμηση από τους Κρεμαστούς Κήπους. Ονειρεύεται ένα δένδρο που ψηλώνει μέχρι που η κορυφή του φθάνει τον ουρανό και μπορεί κάνεις να το δει ακόμα και οπό την άκρη της γης. -Τα φύλλα του ήταν ανοιχτόχρωμα και οι καρποί του άφθονοι *και· κάθε σάρκα τρεφόταν απ αυτά- Αλλά ονειρεύτηκε πως μια εντολή από τον ουρανό διέταξε το κόψιμο του. αφήνοντας μόνο ένα κούτσουρο στη γη. Ο Δανιήλ εξήγησε πως το δέντρο ήταν ο ίδιος ο βασιλιάς και πως το όνειρο προέλεγε την τρέλα του – και την ανάρρωση του. καθώς το κούτσουρο ήταν έτοιμο ν ανθίσει και πάλι.

Δεν υπάρχει αμφιβολία πως οι Κρεμαστοί Κήποι υπήρ­ξαν πράγματι Αλλά. όπως το δένδρο στο όνειρο, άνθισαν πιθανώς και ξεράθηκαν περισσότερες οπό μια φορά Η πρώτη περιγραφή τους απέχει σχεδόν το ίδιο χρονικά από τον θάνατο του Ναβουχοδονόσορα με το βιβλίο του Δα­νιήλ Ο Έλληνας συγγραφέας Βερόσσος. που έζησε στη Βαβυλωνία τον 3ο αιώνα π Χ., μας λέει πως ο βασιλιάς είχε δημιουργήσει τεχνητά βουνά στο παλάτι του στην πόλη και τα είχε φυτέψει με δένδρο Και πως έκτισε επίσης έναν Κρεμοστό Κήπο Και πώς το έκανε αυτό για χάρη της συζύγου του. μιας πριγκίπισσας οπό την ορεινή Μηδία. στο δυτικό άκρο της Περσίας, η οποία νοσταλγού­σε τη χώρα της καθώς τώρα ζούσε σης πληκτικές, επίπε­δες εκτάσεις της πεδιάδας της Μεσοποτάμιος

Στον αρχαίο κόσμο. ο Ναβουχοδονόσορ φημιζόταν ως μεγάλος αρχιτέκτονας. Το μεγαλεπήβολα σχέδιά του μεταμόρφωσαν την αρχαία πάλη της Βαβυλώνας σε πρω­τεύουσα αντάξια της δύναμης κοι της φιλοδοξίας του Αποκατέστησε τους ναούς κοι το μεγάλο ζιγκουρότ – τον πύργο της Βαβέλ – και έκλεισε την πόλη μέσα σε ψηλά αμυντικά τείχη Ο κατάλογος του Αντίπατρου με τα βτττό θαύματα μιλάει για τα τείχη, -πάνω στα οποία άρματα μπορούν να κάνουν αγώνες·. πριν αναφέρει τους κήπους ως θαύμα του κόσμου

Στο κέντρο αυτής της μεγάλης πρωτεύουσας, ο Ναβου­χοδονόσορ έκτισε το μεγαλύτερο παλάτι που υπήρξε ποτέ στην αρχαία Εγγύς Ανατολή, το οποίο κάλυπτε έκταση 50 000 τετραγωνικών μέτρων Ηταν μεγαλύτερο οπό τα Ασσυριακά παλάτια της Νινευή και της Νιμρώδ μεγαλύτερο ακόμα και οπό τα μεγάλα περσικά ανάκτορα της Περσέπολης.

Δίπλα από το παλάτι του, που δέσποζε στον Ευφράτη ο Ναβουχοδονόσορ έκτισε τους Κρεμαστούς Κήπους θα περίμενε κανείς πως ένας κήπος, όσο πολυτελής κι αν ήταν. θα αποτελούσε ένα σχετικά ήσσονος σημασίας στοιχείο σε ένα τόσο τεράστιο συγκρότημα ανακτόρων. Και όμως. ήταν οι κήποι και όχι τόσο τεράστιο συγκρότη­μα ανακτόρων Και όμως ήταν οι κήποι και όχι το κτίριο που θεωρήθηκαν ως ένα από τα θαύματα του κόσμου από τους Ελληνες και τους Ρωμαίους Γιοτι συνέβη αυτό; Η απάντηση βρίσκεται στην εφευρετικότητα που απαιτείτο για να δημιουργηθεί και να αρδευτεί ένας κήπος ανεβασμένος σε τεχνητούς εξώστες, πάνω από το επίπε­δο της πεδιάδας της Μεσοποτάμιος Αυτό ήταν που τόσο εντυπωσίασε τους αρχαίους Ο Διόδωρος ο Σικελός, ο Ρωμαίος ιστορικός, περιέγραψε τους κήπους με αρκετές λεπτομέρειες γύρω στο 50 π Χ . παρόλο που τον καιρό εκείνο η Βαβυλώνα ήταν πιο ερείπιο και οι κήποι πρέπει να είχαν χαθεί

Ο Διόδωρος περιγράψει πως οι εξώστες είχαν κτιστεί πανω σε σειρές από παραλληλα τείχη, το καθένα από τα οποία είχε πλάτος μεγαλύτερο από επτά μέτρα Τα τείχη ουτά στήριζαν συμπαγείς πέτρινες στήλες, στις οποίες στηρίζονταν με τη σειρά τους κορμοί φοινικιάς, τοποθε­τημένοι ο ένας δίπλα στον άλλον ένα στρώμα απάκαλα· μια. που καλύπτονταν από ορυκτή πίσσα. είχε τοποθετηθεί πάνω οπό τους κορμούς, από πάνω δύο στρώματα από ψημένα τούβλα κολλημένα μοζί και τέλος ένα στρώμα από μολυβί Μ αυτό τον τρόπο, η υποδομή ήταν οδιάβροχη. Χώμα είχε στρωθεί πάνω από την υπερυψωμένη επιφάνεiα των εξωστών με αρκετό βάθος γιο να μπορούν να φυτευτούν μεγάλα δένδρα

 

πρόβλημα Οι βροχές δεν ήταν αρκετές για τη γεωργία κι οι αγροί γύρω οπό την πάλη εξαρτώνταν απο εκτεταμένα συστήματα άρδευσης, τα οποία έπαιρναν νερό από τον  Ευφράτη. Το υψος των Κρεμοστών Κήπων επέτεινε πρόβλημα, εφόσον το νερό έπρεπε με κάποιο τρόπο Φτάσει σε ύψος 23 μέτρων, μέχρι τον υψηλότερο εξώστη.

Τρεις αιώνες νωρίτερα, ο Ασσύριος βασιλιάς Ασσυρμνιμπάλ ο II ειχε αντιμετωπίσει παρόμοιο πρόβλημα όταν έφτιοξε καταρράκτες μέσα στο μεγάλο βασιλικό κήπο του στη Νεμρωδ. στο βόρειο Ιράκ Οι καταρράκτες αυτοί τροφοδοτούνταν πιθανώς από ένα υδραγωγείο π έφερνε νερό από τους λόφους, αλλα αυτή η επιλογή ί υπήρχε στις πεδιάδες της Βαβυλώνιος Η τοποθεσία στην οποία βρίσκονταν οι Κρεμοστοί κήποι, στις όχθες του Ευφράτη. σήμαινε τουλάχιστον πως υπήρχε νε διαθέσιμο Τη λυση. τουλάχιστον στα τελευταία χρόνια της ζωής τους. φαίνεται πως έδωσαν συστοιχίες αντλιών.

Τις αντλίες δούλευαν κατά πάσα πιθανότητα σκλάβοι ήταν προσεκτικά κρυμμένες ώστε να μην τις βλέπε τους επισκέπτες. Ανέβαζαν το νερά οπό επίπεδο σε επίπεδο μέχρι που έφθανε στον υψηλοτερο εξώστη, από ι οποίο κυλούσε και πάλι προς τα κάτω σχηματίζοντας πιθανώς καλλωπιστικό ρυάκια και καταρράκτες Το αποτέλεσμα πρέπει να ήταν εντυπωσιακότερο κατά την ι ζέστη περίοδο του ξηρού καλοκαιριού της Βαβυλώνας όταν οι Κρεμαστοί Κήποι πρέπει να έμοιαζαν με  θαυμάσια εξωτική όαση Η διατήρηση ενός επαρκούς αποθέματος νερού πρέπει, πάντως, να ήταν μια εξαιρετι­κά κοπιαστική επιχείρηση

Στη λειτουργία των αντλιών οφειλόταν ο χαρακτηρι­σμός των Κρεμαστών Κήπων της Βαβυλώνας ως θαύμα του κόσμου. Οποιαδήποτε διακοπή της παροχής νερού θα οδηγούσε ταχύτατα στον εκφυλισμό τους και αυτό έκανε τους κήπους ακόμα πιο ευάλωτους από τα άλλα θαύματα σε πολιτικές και στρατιωτικές κρίσεις. Είναι πιθανόν οι κήποι που περιέγραψαν Έλληνες και Ρωμαίοι συγγράψεις να μην ήταν ούτοι που είχε κτίσει ο Ναβουχοδονόσορ. οι οποίοι μπορεί να καταστράφηκαν όταν η Βαβυλώνα λεηλατήθηκε από τους Πέρσες το 479 π.Χ

Οταν ο Ηρόδοτος περιέγραψε τα θαύματα της Βαβυ­λώνας. λίγες δεκαετίες αργότερα, δεν ανεψερε τίποτα για τους Κρεμαστούς Κήπους., οι οποίοι μπορεί να ήταν ακό­μα ερείπια. Γνωρίζουμε πως οι κήποι αποκαταστάθηκαν γύρω στο 400 π Χ Ο Μέγας Αλέξανδρος σχεδίαζε να κάνει τη Βαβυλώνα πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας του. αλλά μετά από τον ξαφνικό θάνατό του στο παλάτι, που είχε κτίσει ο Ναβουχοδονόσορ, η αυτοκρατορία του δια­λύθηκε και η πόλη υπέστη σοβαρές ζημιές στη διάρκεια μαχών Αυτές δεν ήταν. βέβαια συνθήκες στις οποίες θα μπορούσαν να ζήσουν εξωτικά δένδρα, που εξαρτώνταν από ένα μάλλον ευαίσθητο σύστημα άρδευσης Μπορεί· να μιλάμε όχι για έναν κήπο, αλλά για ολόκληρη σειρά από κήπους που φυτεύονταν, επισκευάζονταν και ξαναφυτεύονταν – ίσως μάλιστα και να άλλαζαν τοποθεσία – ανάλογα με τις περιόδους ακμής και παρακμής της Βαβυ­λώνας

Ο θάνατος του Αλεξάνδρου σήμανε το τέλος της Βοβυλώνας ως μεγάλης πόλης, η οποία μέσα σε 300 χρόνιο ουσιαστικά ερημώθηκε Το κέντρο της εξουσίας μεταφέρ­θηκε πρώτα στη νεοϊδρυθείσα ελληνική πόλη της Σελευκειας, 100 χιλιόμετρο προς βορρά, μετά στη Βαγδάτη όπου βρίσκεται μέχρι σήμερα Η τοποθεσία της αρχαίος Βαβυλωνας εγκαταλείφθηκε και λησμωνήθηκε Τα ερείπια της πόλης ανακαλύφθηκαν από δυτικούς ταξι­διώτες το 17ο αιώνα, αλλά συστηματικές ανασκαφές δεν άρχισαν παρά μόνο το 1899 υπό τη διεύθυνση του Ρόμπερτ Κολντεγουέι. του Γερμανού αρχαιολόγου Η προ­σοχή του εντοπίστηκε φυσικά στην περιοχή του μεγάλου ανακτόρου του Ναβουχοδονόσορα και ενθουσιάστηκε όταν. στη βορειοανατολική άκρη του. βρήκε ερείπια που νόμισε πως ήταν τα θεμέλια των Κρεμαστών Κήπων: μεγάλοι τοίχοι οπό τούβλα περιέβαλλαν ένα ορθογώνιο κτίσμα με θολωτά δωμάτια και ένα περίεργο είδος πηγα­διού που λειτουργούσε με μια συνεχή αλυσίδα η οποία κρεμόταν οπό έναν τροχό Αυτό. σκέφτηκε πρέπει νο ηταν το σύστημα ύδρευσης των υπερυψωμένων εξώστων

Ηταν όμως αυτή η μικρή και χωρίς έμπνευση κατα­σκευή πράγματι το θεμέλια των Κρεμαστών Κήπων; Υπάρχουν βασικοί· λόγοι που μας κάνουν να μην το πι­στεύουμε Δεν βρίσκεται δίπλα στον Ευφράτη όπου την

τοποθετουσον οι αρχαίοι συγγράψεις, ούτε είναι κοντά στα βασιλικά διαμερίσματα, οπως θα έπρεπε να συμβαίνει με έναν κήπο αναψυχής Ιοοκινες ανασκάψες έδειξαν πως το κτίριο αυτό ήταν απλώς μια αποθήκη

Μια εναλλακτική τοποθεσία των Κρεμαστών Κήπων προτάθηκε πρόσφατα από τον καθηγητή Ντόναλντ Γουάιζμαν. του Πανεπιστήμιου του Λονδίνου. Αυτός υποστηρί­ζει πως βρίσκονταν στην απέναντι πλευρά του παλατιού του Ναβουχοδονόσορα. διπλό στον Ευφράτη Εκεί πρέπει να υπήρχε αφθονος χώρος για τους εξώστες και οι αντλίες θα μπορούσαν εύκολα να στηθούν για να ανεβά­ζουν νερό απο τον ποταμό. Επιπλέον, βρέθηκαν δύο ογκώδεις τοίχοι με πάχος ο καθένας γυρω στα 30 μέτρα, οι οποίοι μπορεί να αποτελούσαν τη βάση εντυπωσιακών εξωστών. Υπάρχουν πειστικά επιχειρήματα για να τοπο­θετήσουμε εκει τους Κρεμαστούς Κήπους, αλλά παραμέ­νουν σοβαρές αμφιβολίες Για παράδειγμα, που βρίσκο­νται τα ερείπια των μεγάλων πέτρινων κιόνων που περι­γράψουν οι πήγες.

Ετοι. η θεωρία του Γουάιζμαν. όπως και αυτή του Κολντεγουέι, δεν μπορούν να γίνουν δεκτές χωρίς επιφυλάξεις Πράγματι, η τοποθεσία των περίφημων Κρεμαστών Κήπων μπορεί να μη γίνει ποτέ με σιγουριά γνωστή. Ο χώρος όπου βρισκόταν η Βαβυλώνα ανοικοδομείται τώρα στο πλαίσιο ενός μεγάλου προγράμματος, που φιλο­δοξεί να αποκαταστήσει κάποια οπό την παλιό αίγλη της πόλης και να αυξήσει την τουριστική κίνηση. Το έργο αυτό μπορεί στην πορεία να φέρει στο φως νέο στοιχεία σχετι­κά με την τοποθεσία και την εμφάνιση των Κρεμαστών Κήπων

Εν τέλει. όμως. ίσως είναι η ιδέα από μόνη της που αποτελεί την πιο ακαταμάχητη κληρονομιά η φιλόδοξη χειραγώγηση της φύσης από τον άνθρωπο, η συγκέντρω­ση διαφορετικών και εξωτικών φυτών και η δημιουργία ενός τεχνητού περιβάλλοντος, στο οποίο μπορούν να αναπτυχθούν δίπλα  δίπλα, μακριά από τον τόπο της καταγωγής τους.

Related posts:

• Τα 7 θαύματα του Αρχαίου Κόσμου – Ο Ναός της Αρτέμιδος στην Έφεσο
• 13 Ιουνίου του 323 π.Χ ΠΕΘΑΝΕ Ο ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ
• Σαν σήμερα στις 10 Ιουνίου του 323 π.Χ. πεθαίνει ο Μέγας Αλέξανδρος