Σπάνιο αρχαίο νόμισμα, που προέρχεται από την περιοχή των Σερρών και πωλείται σε διαδικτυακή δημοπρασία οίκου της Ζυρίχης, αποτελεί προϊόν αρχαιοκαπηλίας. Έγκυρες πληροφορίες της “ΜτΚ” αναφέρουν πως ήδη το ελληνικό υπουργείο Πολιτισμού με επείγον σήμα στις διεθνείς διωκτικές αρχές έχει ξεκινήσει διαδικασίες για να μπλοκάρει τη δημοπρασία και το αρχαίο αντικείμενο να επιστρέψει στην Ελλάδα.

Του Κώστα Καντούρη
kantouris@hotmail.com

Οι ίδιες πηγές αναφέρουν πως υπάρχουν φωτογραφίες οι οποίες αποδεικνύουν πως το αρχαίο εύρημα κυκλοφόρησε στις αγορές των αρχαιοκαπήλων της Βόρειας Ελλάδας.
Το αρχαίο νόμισμα θεωρείται ιδιαίτερα σπάνιο, καθώς πρόκειται για οκτάδραχμο, η κοπή του οποίου χρονολογείται στα 480 π.Χ. Όπως εξηγείται στη σχετική ιστοσελίδα όπου εξελίσσεται η δημοπρασία, “προφανώς είναι μοναδικό και αδημοσίευτο”. Ανήκει στο βασίλειο της Βισαλτίας και επισημαίνεται η εκτίμηση πως κόπηκε από έναν δυνάστη με το όνομα Μοσσής. “Είναι θέαμα μοναδικής σημασίας και εντύπωσης για τις τεχνικές της περιόδου που ίσχυαν”, αναφέρεται στη σημείωση που συνοδεύει το συγκεκριμένο νόμισμα.
Την εξέλιξη της συγκεκριμένης δημοπρασίας εντόπισαν έλληνες αστυνομικοί που ασχολούνται με τη δίωξη της αρχαιοκαπηλίας και σύμφωνα με έγκυρες πηγές ξεκίνησε αμέσως την περασμένη εβδομάδα άτυπη έρευνα προκειμένου να εντοπιστεί από πού προέρχεται και αν έχει κυκλοφορήσει στις παράνομες αγορές των αρχαιοκαπήλων της Βόρειας Ελλάδας. Αυτό που προκάλεσε εντύπωση από την αρχή ήταν οι τιμές με τις οποίες βγήκε στη δημοπρασία το συγκεκριμένο νόμισμα. Όπως ανακοινώνεται στην ιστοσελίδα της δημοπρασίας, η τιμή εκκίνησης είναι 80.000 ελβετικά φράγκα (52.700 ευρώ), ενώ η εκτίμηση της αξίας του υπολογίζεται από τους δημοπράτες μεταξύ 100.000 και 125.000 φράγκων (65.800 έως 82.300 ευρώ). Την ίδια ώρα οι τιμές των άλλων αρχαίων ελληνικών νομισμάτων της αυτής σειράς που δημοπρατούνται στην ίδια διαδικασία κυμαίνονται από 2.000 έως 10.000 ελβετικά φράγκα και ορισμένα μόνο φτάνουν έως τα 35.000.
Από την έρευνα των αρχείων αστυνομικών διευθύνσεων της Βόρειας Ελλάδας προέκυψε πως το ίδιο νόμισμα κυκλοφόρησε στις αγορές των αρχαιοκαπήλων κυρίως στις Σέρρες, καθώς βρέθηκαν φωτογραφίες που είχαν τραβηχτεί και με τις οποίες προωθούνταν η πώλησή του πριν από λίγα χρόνια αντί μεγάλου τιμήματος, χωρίς όμως να έχει προσδιοριστεί η ακριβής τιμή. Αμέσως ενημερώθηκε η αρμόδια εισαγγελία και στάλθηκαν τα σχετικά έγγραφα στο υπουργείο Πολιτισμού, που ήδη έχει κινήσει τις σχετικές διαδικασίες, ενημερώνοντας την Ιντερπόλ.
Σκοπός των ελληνικών αρχών είναι να ματαιωθεί η συγκεκριμένη δημοπρασία, που έχει οριστεί να γίνει στη Ζυρίχη της Ελβετίας το πρωί της 7ης Οκτωβρίου, προκειμένου να μην πωληθεί το συγκεκριμένο νόμισμα και να αρχίσουν στη συνέχεια ενέργειες για να επιστραφεί στην Ελλάδα. Η διαδικασία αυτή γίνεται μόνο στις περιπτώσεις κατά τις οποίες οι ελληνικές αρχές έχουν αποδείξεις πως το αρχαίο εύρημα αποτελεί προϊόν αρχαιοκαπηλίας, ανατρέποντας ισχυρισμούς ότι αποτελεί τμήμα ιδιωτικών συλλογών. “Εάν υπάρχουν αποδείξεις, τεκμήρια, μπορούμε να το διεκδικήσουμε”, επισήμανε στη “ΜτΚ” ο καθηγητής κλασικής αρχαιολογίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης Μιχάλης Τιβέριος. “Τα στοιχεία είναι αρκετά ώστε να μπλοκάρουμε τη διαδικασία και να ζητήσουμε το νόμισμα να έρθει στα ελληνικά μουσεία”, επιβεβαίωσε πηγή του υπουργείου Πολιτισμού.

Συνήθης πρακτική η δημοπράττηση με πλαστά έγγραφα

Αρχαία ευρήματα, που αποτελούν συνήθως προϊόντα αρχαιοκαπηλίας, προωθούνται από τους παράνομους κύκλους σε οίκους δημοπρασιών διαφόρων χωρών και συνοδεύονται από πλαστά έγγραφα, σύμφωνα με τα οποία το κάθε εύρημα αποτελεί τμήμα ιδιωτικής συλλογής. “Αυτή είναι η συνήθης τακτική, καθώς είναι πολύ δύσκολο να αποδειχθεί από κάθε χώρα ότι το κάθε αντικείμενο ήταν προϊόν αρχαιοκαπηλίας”, τόνισε ο κ. Τιβέριος.
Σχετικά με το συγκεκριμένο νόμισμα, πάντως, το επεξηγηματικό κείμενο που συνοδεύει τη διαδικτυακή δημοπρασία δεν αναφέρεται αν ανήκει σε ιδιωτική συλλογή. Άλλωστε τη συγκεκριμένη συμφωνία της UNESCO που αφορά την κατοχή αρχαιοτήτων τηρούν τα τελευταία χρόνια μόνο τα μεγάλα μουσεία και οι μεγάλοι οίκοι δημοπρασιών. “Στη συμφωνία αναφέρεται πως πρέπει το κάθε εύρημα να συνοδεύεται από αποδείξεις ότι προέρχεται από συγκεκριμένες συλλογές, καθώς μόνο μʼ αυτόν τον τρόπο δίδεται νόμιμη άδεια στον κάθε κάτοχό του”, εξήγησε ο κ. Τιβέριος.
Η διαδικασία αυτή εφαρμόστηκε ύστερα από σχετική εκστρατεία που ξεκίνησαν οι ιταλικές διωκτικές αρχές, που έφτασαν σε σημείο να κάνουν επέμβαση σε αποθήκες αφορολόγητων ειδών ελβετικού αεροδρομίου, ύστερα από πληροφορίες για διακίνηση αρχαίων αντικειμένων. “Εμείς στην Ελλάδα μένουμε στα λόγια για εσωτερική κατανάλωση. Στην Ιταλία έγινε μεθοδευμένη δουλειά και πέτυχαν”, τόνισε ο κ. Τιβέριος, ο οποίος θεωρεί πως μοναδική λύση για την αντιμετώπιση του προβλήματος είναι να κινηθούν όλοι μαζί οι υπουργοί Πολιτισμού των μεσογειακών χωρών.
Αντίθετα από τα μεγάλα μουσεία και τους διεθνείς οίκους δημοπρασιών, οι υπόλοιποι οίκοι δεν εφαρμόζουν τη συγκεκριμένη συμφωνία. “Υπήρχαν περιπτώσεις που αρχαιοκάπηλοι πουλούσαν ευρήματα σε οίκους δημοπρασιών για να τα αγοράσουν ξανά σε δημοπρασίες και με τον τρόπο αυτό να τα νομιμοποιήσουν”, έλεγε χαρακτηριστικά στέλεχος του υπουργείου Πολιτισμού που έχει παρακολουθήσει τέτοιες διαδικασίες.

http://www.makthes.gr/index.php?name=News&file=article&sid=45220