Modern linguists about ancient Macedonian Language/Dialect

 

“For a long while Macedonian onomastics, which we know relatively well thanks to history, literary authors, and epigraphy, has played a considerable role in the discussion. In our view THE GREEK CHARACTER OF MOST NAMES IS OBVIOUS and it is difficult to think of a Hellenization due to wholesale borrowing. ‘Ptolemaios’ is attested as early as Homer, ‘Ale3avdros’ occurs next to Mycenaean feminine a-re-ka-sa-da-ra- (’Alexandra’), ‘Laagos’, then ‘Lagos’, matches the Cyprian ‘Lawagos’, etc. The small minority of names which do not look Greek, like ‘Arridaios’ or ‘Sabattaras’, may be due to a substratum or adstatum influences (as elsewhere in Greece). MACEDONIAN MAY THEN BE SEEN AS A GREEK DIALECT, characterised by its marginal position and by local pronunciations (like ‘Berenika’ for ‘Ferenika’, etc.). Yet in contrast with earlier views which made of it an Aeolic dialect (O.Hoffmann compared Thessalian) we must by now think of a link with North-West Greek (Locrian, Aetolian, Phocidian, Epirote). This view is supported by the recent discovery at PELLA OF A CURSE TABLET (4th cent. BC) which may well be the FIRST ‘MACEDONIAN’ TEXT ATTESTED (provisional publication by E.Voutyras; cf. the Bulletin Epigraphique in Rev.Et.Grec.1994, no.413); the text includes an adverb ‘opoka’ which is not Thessalian. We must wait for new discoveries, but we may tentatively conclude that MACEDONIAN IS A DIALECT RELATED TO NORTH-WEST GREEK.”

Olivier Masson, French linguist, “Oxford Classical Dictionary:Macedonian Language”, 1996

“Before the times of the national unity installed by the Macedonians around the middle of the 4th century BC, Greece was composed of many regions or city states[…] That they [Dorians] were related to the North-West Dialects (of Phocis, Locris, Aetolia, Acarnania and Epirus) was not perceived clearly by the ancients. “

  • Sylvain Auroux, French linguist, “History of the Language Sciences: I. Approaches to Gender II. Manifestations”, p.439

The problem of the nationality of the Macedonians has been studied a great deal. Otto Hoffman with linguistics as his starting point solved it CORRECTLY AND DECISIVELY WHEN HE ACCEPTED THAT THE MACEDONIANS WERE GREEKS

F. Munzer, German linguist, “Die Politische Vernichtung des Griechentums”, Leipzig 1925, p. 4

Some years back, a German linguist by the name Otto Hoffmann wrote a book with the title “Makedonians, their language and their Ethnicity“. Hoffman analyzed the paradoxical or idiomatic words (calling them languages),which past grammaticals, lexicographers and more in general everyone engaged around the Hellenic language had noted them as “worthy to be analyzed” in Makedonia.

To begin with, all those people were believing that the Makedonian language was an Hellenic dialect, and exactly this is the reason mentioning certain of its peculiarities, had they believe that the Makedonian language was alien to that Hellenic one, there was not a reason mentioning those Makedonian paradoxical and/or idiomatic “languages”. According to the same Hoffmann his conclusions after “supervising” other peoples work are the following:

“”And now after supervising the ancient Makedonian linguistic thesaurus we are posting the decisive question, if what is adding to the Makedonian language its character,are the hellenic or the barbarian elements of it,the responce can not be of any doubts. From the 39 “languages” that according to Gustav Mayer their form was “completely alien” has been proven after this research of mine,that 10 of them are clearly Hellenic,with 4 more possibly dialectical forms of common hellenic words,so from the entire collection are remaining only 15 words appearing to be justifiable or at least suspected of anti-hellenic origins.Adding to those 15, few others which with regards their vocals could be hellenic,without till now being confirmed as such,then their number, in comparison to the number of pure hellenic ones in the Makedonian language,is so small that the general Hellenic character of the Macedonian linguistic treasure can not be doubted.

The important thing about the Makedonian language is the fact that the alien and foreign to the Hellenic language words in it, are limited in a very narrow circle of objects and thoughts. Prominent as groups are those of names for plants,animals,foods,drinks,wa*r and fighting items and various names of dressing items. However in the Makedonian language there is absolutely not one barbarian word having relation to the governing of the society,military or confering justice. There is the worshipping of the ancient god Savadion, same as the one for the ancient Hellenic Gods, after which the Makedonian named the months of the year.

In Hellas we had the meeting of two civilizations, from which the superior one, that Hellenic represented by the Kings and the nobles became the base for the Makedonian society. Was this Hellenic civilization a pure Makedonian one or it was imported in the country from outside? Are the Hellenic words in the Makedonian language pure Makedonians or they were accepted as loans from the Hellenic? If such loaning happened, it must have happened in very old times. The already mentioned “”languages”” are not derived from the Attick dialect or the “Common-Koinh” Hellenic one. Not only this, but they are not connected with the Attick dialect that was “imported” by Phillip and Alexander in their society and political organization. Those words are formed in an extremely ancient manner, they are to be found just in Makedonia and they are very dialectical. Such statement is especially important. If somehow we can define and connect those Macedonian “languages” with a specific hellenic dialect,then we have a solid base for their definition.

The fact that the ancient Makedonian history is guarded with distrust might be somehow justified to partial ignorance of that early Makedonian history. However once in Makedonia time arrived for the reigning of Alexander the 1st and Archelaos, the mood has been changed. There is the first connection-contact between Amyntas the 1st and Hippias an Hellene (Herodotus 5-92g) in the land of Anthemus (Herodotus 5-94)…….

“”Before he went,Amyntas of Macedon offered him Anthemus,and the Thessalians Iolcus……………”

Next comes the close relation of Alexander the 1st and 2nd, Macedon’s and Amyntas’ sons and the Hellenes. One participates in the Olympic games ( Herodotus 5-22) Amyntas’ son favors the Hellenes in their wars against the Persians.(Herodotus 9-44,45).

Alexander, Amyntas’ son becomes in 480 B.C honorable citizen,console and beneficiary (Herodotus 8-136) “…..secondly,becaue he was well aware that Alexander’s friendship with Athens was an official relation,and was backed by deeds.””………….. Perdikkas is ally and friend of the Athenians (Thukididis 1-57), “…………..and Perdikkas son of Alexandros,king of Macedon,formerly an ally and friend,had been turned into an enemy.””……….. Archelaos not only he maintains friendly political relations with Athens but he is also inviting Athenian poets in his court.Euripedes and Agathon spend in his court the last years of their lives, and as is the case with the SKOPIANS and the Bulgars these days and their so-called different languages, no translators were in need to translate from Greek to Makedonian.

Those Makedonian idiomatism-”languages” are proving one thing and one alone.That neither Athens or the Ionian cities brought to the Makedonians the Hellenic language,since in those dialects clearly exist the influence of the Thessalian dialect!

But in that case the Makedonian linguistic treasure should be accepted not only as a loan from the Thessalians, but an early one as well,since once in Makedonia the Athenian dialect arrived, the Thessalian one couldn’t be consider as competitor.

With regards the names of the Royal House of the Argeades, Hoffman is stating: “” None of the names of the Royal House of the Argeades is of Barbarian origins,the roots of the words and their formation is HELLENIC IN EVERYTHING.Loan from the Hellenic Myth might be the name Orestes and possibly the name Menelaos””

Further down Hoffmann considers 40 names of official Makedonians found on an inscription from 423 B.C adding:

“”In final analysis it is possible that the name VYRGINON KRASTWNOS is of Thracian origins,while independent remains the name DIRVE…..ALL the other names are BEAUTIFULL,CLEAR,HELLENIC CONSTRUCTIONS and only two of them NEOPTOLEMOS and MELEAGROS could have been loans from the HELLENIC MYTHOLOGY.

Hoffmann considers the names of the populations of upper or Western Makedonia including the Orestians(Kastoria),Eordians(P*tolemais-Arnissa),Tymfaians(Pi*ndos-Konitsa), Elimiotians(Kozani),and Lyngestians(Florina-Monastiri. He considers and analyzes the names of the King’s body-guards,of the generals,of the administrative employees,of the leaders of the Makedonian cavalry,the leaders of the name and army,and those of many other common people of the 5th and 4th and even later centuries. His conclusions?

“”THE NAMES OF THE GENUINE MAKEDONIANS AND THOSE BORN OF MAKEDONIAN PARENTS ,ESPECIALLY THE NAMES OF THE ELITIC CLASS AND NOBLES,IN THEIR FORMATION AND PHONOLOGY ARE PURELY HELLENIC.”

And he continues,,,
“”The general Hellenic character of the Makedonians linguistic treasure can not be disputed even in case some of them might be loans from the Hellenic Mythology or from non-hellenic myths or for the better pre-hellenic myths (Teytamos-Marsyas-Seilinos….*).
The reason? Both Hellenic mythology and pre-hellenic SUCH, contributed many of their names not only in the Makedonian but as well in thegeneral hellenic vocabulary of names. Names that in their phonology and the laws governing their formations are
clearly different than those Thracians and Illyrians,and they can not even be used as “in between” those and the hellenic ones.

So………if someone not agreeing with the Hellenism of the Makedonians, then naturally has to accept the fact that during the 6th and 5th centuries B.C,the Makedonians dropped their ……Makedonian names and they………..introduced the Hellenic ones substituting theirs!

However, if their names were their original ones and in such a way since the names are clearly hellenic and the Makedonians were of pure Hellenic origins, one MUST conclude that the hellenic linguistic treasure,was not taken as a loan from the Thessalians,but it was their own ETHNIC inheritance!

The Hellenic civilization and the Hellenic language did not migrated from Thessaly to alien nations,tribes,and races within the Makedonian lands”

Otto Hoffmann “Die Makedonien”

Comments
ΜΑΚΕΔΝΟΣ says:

Η γλώσσα των αρχαίων Μακεδόνων
Ancient Macedonian language
Της Ελισάβετ Κοσμετάτου

(Η κυρία Ελισάβετ Κοσμετάτου είναι (2006) επίκουρη καθηγήτρια Κλασσικών Σπουδών στο Tulane University, στην Νέα Ορλεάνη της Λουιζιάνας των ΗΠΑ.)

Date: Wed, 3 Jul 1996 20:21:14 +0200
From: “Elizabeth kosmetatou”
To: “Istoria mailing list”
Subject: Makedoves kai Glwssa

Οπως σας υποσχεθηκα απο καιρο, να και οι πληροφοριες περι της λεγομενης “μακεδονικης” γλωσσας τις οποιες κατορθωσα να συγκεντρωσω αφου μιλησα με διαφορους ειδικους και διαβασα διαφορα επιστημονικα αρθρα και συγγραμματα.

Πριν αρχισω θα ηθελα να σας παραθεσω το ολον προβλημα. Οπως θα θυμαστε ισως τα μελη της λιστας Ιστορια, πριν απο μερικους μηνες λαβαμε καποιο forward που μας εκανε ο Στελιος καποιας συζητησης του με εναν Σκοπιανο για το γνωστο θεμα. Τοτε ενα απο τα μελη της λιστας, ονοματι Adrian Morton, μας εστειλε δυο συντομα και τελειως αστηρικτα με επιχειρηματα ή στοιχεια μηνυματα με τα οποια μας ελεγε οτι οι Μακεδονες ηταν βαρβαροι που κυβερνουνταν απο ελληνικη δυναστεια. Προσθεσε δε την κρυπτογραφικη προταση οτι “this was a good idea then, and it is a good idea now”, της οποιας το νοημα ακομα μου διαφευγει εφοσον δεν θελησε ποτε να το διευκρινισει. Ο λογος που προβαλε ο Morton οτι οι Μακεδονες δεν ηταν Ελληνες ηταν οτι δεν υπηρχε τοτε χωρα με το ονομα Ελλας. Επιπλεον κατηγορησε αμεσα τους Σκοπιανους και εμμεσα τους Ελληνες οτι προσπαθουν αναισχυντα να χρησιμοποιησουν την αρχαια Μακεδονικη ιστορια για πολιτικους λογους. Κατι τετοιο, προσθεσε, δεν θα αρεσε στον ιδιο τον Αλεξανδρο.

Επειδη θεωρησα και τα δυο μηνυματα προσβλητικα για τη νοημοσυνη οποιουδηποτε προσπαθει να κανει μια σοβαρη συζητηση και επειδη μου εχουνε πεταξει διαφοροι κατα καιρους αναλογα, κυριως ανθρωποι που δεν εχουν ιδεα απο αρχαιοτητα, μαθαινουνε απο τα ΜΜΕ μερικα πραγματα μεσες ακρες και βγαζουνε συμπερασματα, αποφασισα να απαντησω. Συνηθως δεν απανταω σε αστηρικτα μηνυματα οπως αυτο, αλλα θεωρησα οτι οταν καποιος μπαινει σε μια λιστα συζητησεων πρεπει να αναλογιστει και τις συνεπειες των πραξεων του. Εστειλα λοιπον ενα μηνυμα ρωτωντας τον Morton πως εξηγει ορισμενα αρχαιολογικα, φιλολογικα, νομισματικα, ιστορικα και επιγραφικα δεδομενα, με αρκετη ειρωνια ειναι η αληθεια. Ο Morton μου απαντησε οτι θεωρω τον εαυτο μου πνευματικα ανωτερο απο εκεινον και οτι ειμαι γενικως αγερωχη και “arrogant”. Παρουσιασε τον εαυτο του ως πρωην καθηγητη (Πανεπιστημιου; ) στην Αμερικη, ειπε οτι εγραψε ενα βιβλιο για την Ολυμπιαδα, παραπονεθηκε οτι δεν εχει πια φοιτητες να του κανουν το background research (υποθετω πως εννοει οπως εγω) και τελικα προσπαθησε να αντικρουσει ενα ελαχιστο των επιχειρηματων μου με ασθενη δικα του. Ο,τι δεν καταλαβε απο το μηνυμα μου το θεωρησε “esoteric question” το οποιο αποσκοπουσε στο να επιδειξω εγω τις γνωσεις μου. Στο μηνυμα του αυτο απαντησα κι εγω δινοντας ακομα πιο πολλα στοιχεια. Ο Morton ποτε δεν πηρε μερος στη συζητηση που επακολουθησε.

θα σταθω ομως σε ενα απο τα επιχειρηματα που προβαλε ο Morton το οποιο χρησιμοποιειται πολυ απο διαφορους “ιστορικους” οι οποιοι συνηθως δεν εχουν και μεγαλη ιδεα περι τινος μιλανε. Δυστυχως υπαρχουνε πολλοι τετοιοι. Θα συναντησετε δε πολλους στο μελλον που θα σας προβαλουν αυτο το επιχειρημα για να σας αποστομωσουνε οταν διαμαρτυρηθειτε για καποια δηλωση τους περι της εθνικοτητας των αρχαιων Μακεδονων. Πρεπει επισης να πω εδω οτι ο,τι εχω ποτε μου πει ή δημοσιευσει σχετικα με το αντικειμενο μου αποτελει πληροφορια ή συμπερασμα που αποκομισα με τον προσωπικο μου μοχθο διαβαζοντας πολυ και αποκτωντας παρα πολυ καλο background knowledge. Δεν εχω κανεναν φοιτητη να καθεται στη βιβλιοθηκη μαζευοντας μου υλικο. Το υλικο μου το μαζευω μονη μου.

Το επιχειρημα που χρησιμοποιησε ο Morton ως αποδειξη του οτι οι αρχαιοι Μακεδονες δεν ηταν Ελληνες ειναι οτι υπαρχουν στοιχεια οτι μιλουσαν καποια μη ελληνικη γλωσσα, απο την οποια, λεει, εχουνε σωθει καμια εικοσαρια λεξεις. Εξεπλαγην οταν το ακουσα αυτο διοτι ποτε στη ζωη μου δεν ηξερα οτι βρεθηκε αρχαιο ντοκουμεντο στη Μακεδονια σε “ξενη γλωσσα”. Και ειχα βεβαια πηγες για να μιλαω. Μερικες μερες μετα την ιστορια με το Morton, ελαβα ενα μηνυμα απο μια αρχαιολογικη λιστα (που θα παραμεινει ανωνυμη) οπου καποιος φιλολογος αυτη τη φορα που δεν ηταν ομως ειδικος στο θεμα, διατεινονταν τα ιδια σε ενα πολυ συντομο μηνυμα. Και παλι, δεν υπηρχε βιβλιογραφια ή οποιαδηποτε σημειωση που να δινει περισσοτερες πληροφοριες. Μετα απο μια συζητηση μου με ενα φιλο, ελαβα ενα forward απο ενα σκοπιανο website που κανει οργανωμενη προπαγανδα και το οποιο παρειχε “επιστημονικα”, υποτιθεται, στοιχεια για τη μη ελληνικοτητα της αρχαιας Μακεδονιας. Φυσικα μιλησαν και για το θεμα της γλωσσας. Συγκεκριμενα δηλωσαν οτι οι αρχαιες πηγες αναφερουνε οτι οι στρατιωτες του Αλεξανδρου εστελναν συχνα γραμματα στις οικογενειες τους στη Μακεδονια στα “Μακεδονικα”. Οτι υπαρχουνε 15.000 (αν θυμαμαι καλα) τετοια γραμματα και οτι οι Ελληνες αρχαιολογοι τα κρυβουνε και δεν τα δημοσιευουνε για να μη μαθει ο κοσμος, ταχα, την αληθεια. Οποιος εχει βεβαια λιγο μυαλο καταλαβαινει αμεσως οτι δεν ειναι δυνατο να ειναι αληθεια ολα αυτα. Τι γραμματα ειναι αυτα; Επιγραφες; Διατεινονται λοιπον οτι οι στρατιωτες σκαλισαν σε κοτρωνες εκατονταδων κιλων τα γραμματα τους στα “Μακεδονικα” και τα φορτωσαν σε γαιδαρο ή ταχυδρομο να τα παει στη Μακεδονια; Διοτι βεβαια αν ητανε γραμμενα σε περγαμηνη ή παπυρο, που συνηθως χρησιμοποιουνταν, τοτε ειναι αδυνατον να σωθηκαν τοσα γραμματα μεχρι τις μερες μου. Η προστυχια τους δεν εγκειται εκει ομως. Εγκειται στο γεγονος οτι ισχυριζονται οτι ο Οικονομιδης, ενας Ελληνας επιγραφικος που πεθανε προσφατα, επροκειτο να τα δημοσιευσει και υπαινισσονται εμμεσως, πλην σαφως, οτι το Κεντρο Ελληνο-Ρωμαϊκης Αρχαιοτητας του Εθνικου Κεντρου Ερευνων της Ελλαδας τον δολοφονησε! Γνωριζα προσωπικα το διευθυντη του Κεντρου αυτου, τον κορυφαιο επιγραφικο Μιλτιαδη Χατζοπουλο και εχω αηδιασει με αυτη τη συμπεριφορα τους. Διοτι δεν υπαρχει πιο τιμιος ανθρωπος στη δουλεια του. Και εχει κανει πολλα για τη δημοσιευση επιγραφων της Μακεδονιας σε corpora. Μαλιστα προκειται να βγαλει και CD Rom με ολες τις επιγραφες.

Δυστυχως δε θυμαμαι αυτη τη στιγμη το URL του web site αυτου, αλλα θα το βρω στο σπιτι και θα σας το στειλω. Αποφασισα ομως να σας στειλω μια περιληψη των δικων μου ευρηματων στη διεθνη βιβλιογραφια και τις αρχαιες πηγες.

Καταρχην συμβουλευτηκα τους ανθρωπους που δουλευουνε στο Packard Project για τις ελληνικες επιγραφες (το λεγομενο Project Ibycus για το οποιο σας εχω μιλησει στο παρελθον). Το τελευταιο τους CD Rom περιλαμβανει ολες τις γνωστες δημοσιευμενες Μακεδονικες επιγραφες. Λοιπον, εχουνε διυλισει τον κωνωπα ερευνητικως και πουθενα δεν βρηκανε επιγραφες που να βρεθηκαν στη Μακεδονια και να ειναι γραμμενες σε γλωσσα αλλη απο την ελληνικη ή τη λατινικη (για τη ρωμαϊκη περιοδο βεβαια). Και εχουν ψαξει απο οτι ξερω θετικα και ΟΛΕΣ τις σκοπιανες εκδοσεις επιγραφων που βρεθηκαν εκει περα. Αλλα παρεμενε το θεμα των επιστημονων που διατεινονταν οτι εχουνε σωθει λεξεις στα αρχαια “Μακεδονικα”.

Καταρχην, το site των σκοπιανων εχει ορισμενες λεξεις που υποστηριζουνε οτι ειναι μακεδονικες και που περασαν στα ελληνικα. Μεχρι και τη λεξη “κεφαλη” εχουνε! Φυσικα ολες αυτες οι λεξεις οχι μονο ειναι ελληνικες, αλλα μαρτυρουνται ηδη στον Ομηρο και πιο πριν (Γραμμικη Β). Οι υπολοιπες λεξεις που παραθετουν στα “μακεδονικα” ειναι σλαβικες και δεν μαρτυρουνται φυσικα στην αρχαιοτητα. Ποιες αλλες λεξεις υπαρχουνε ομως που υποτιθεται οτι εχουνε πεισει καποιους απο τους σοβαρους μελετητες; Και πού εχουνε βρεθει;

Η πρωιμοτερη εμφανιση του ονοματος Μακεδονια/Μακεδονας χρονολογειται στα 700 π.Χ. και αναφερεται απο τον Ησιοδο στο αποσπασματικα σωσμενο εργο του “Ηοίαι” ή “Καταλογος Γυναικων”. Το εργο αυτο ειναι καταλογος μυθολογικων θνητων γυναικων που πηγαν με θεους και γεννησαν ηρωες. Συγκεκριμενα, ο Ησιοδος αναφερεται στη μυθικη Θυια, κορη του Δευκαλιωνα που την ερωτευτηκε ο Διας, γινανε τα γνωστα και κανανε μαζι δυο γιους, τον Μαγνητα και το Μακεδονα. Ο μεν Μαγνητας εγινε, παντα κατα τον Ησιοδο, πατριαρχης των Μαγνητων που ζουσαν στην Πιερια, ενω ο Μακεδονας εγινε ο γεναρχης των Μακεδονων που ζουσανε στην περιοχη του Ολυμπου. Αυτα για οσους λενε “Μα οι Μακεδονες αναφερονται για πρωτη φορα τον 5ο αιωνα π.Χ.!” Ειναι λαθος. Τωρα γιατι η ελληνικη μυθολογια συμπεριλαμβανει τους Μακεδονες; Διοτι βεβαιως υπηρχανε (καλα, αυτο εχει επιβεβαιωθει και αρχαιολογικα) και επιπλεον τους συμπεριλαμβανει ως Ελληνες. Ο Δευκαλιων, μυθικος γεναρχης των Ελληνων, ειχε δυο παιδια: Τον Ελληνα που ηταν πατερας του Δωρου, του Ξουθου και του Αιολου, και την Θυια που ηταν μητερα του Μαγνητα και του Μακεδονα. Επισης ο Ξουθος ειναι ο γεναρχης των Ιωνων, εφοσον ηταν ο πατερας ή ο θετος πατερας του Ιωνα (αν ακολουθησουμε την παραλλαγη που τον θελει γιο του Απολλωνα). Ο Δευκαλιων λοιπον ειναι ο προγονος των ελληνοφωνων φυλων που μιλανε τις παρακατω διαλεκτους: δωρικη, ιωνικη, αιολικη, μαγνησια και μακεδονικη. Οι πρωτες τρεις ανηκουν συνηθως σε μια ομαδα και ειναι πιο κοντα η μια με την αλλη, ενω οι αλλες δυο εξελιχτηκαν παραλληλα και ανηκουν σε μια δευτερη ομαδα. Απο την αλλη μερια αυτα που γραφω εχουν αποδειχτει απο σωζομενες επιγραφες και απο τις αρχαιες πηγες.

Οι Μακεδονες αναφερονται ομως και σε αλλους μυθους. Συμφωνα με τον Ελλανικο, ιστορικο του 5ου αιωνα π.Χ. (Felix Jacoby, “Die Fragmenten der Griechischen Historiker”, 4 F 74), ο οποιος επισκεφτηκε τη Μακεδονικη αυλη κατα το δευτερο μισο του ιδιου αιωνα, ο Μακεδων ηταν γιος του Αιολου. Ο μυθος αυτος ισως υποδηλωνει οτι η Μακεδονικη διαλεκτος ηταν συνδεμενη με την αιολικη. Φυσικα ο Ελλανικος δεν ηταν ο μονος Ελληνας απο το νοτο που ηρθε σε επαφη με τους Μακεδονες. Ηδη κατα τον 7ο και 6ο αιωνα π.Χ. ειχαν ιδρυθει οι παρακατω αποικιες στα παραλια του Θερμαϊκου κολπου: η Πυδνα και η Μεθωνη κατω απο τον Ολυμπο και η Δικαια, Ποτιδαια, η Σανη και η Μηνδη κατα μηκος του ιδιου κολπου. Αν κανεις ετοιμαστει να πει οτι φυσικα τοτε οι μη Ελληνες Μακεδονες εμαθαν ελληνικα απο τους Ελληνες αποικους κανει λαθος διοτι οι Ελληνες αποικοι δεν μιλουσανε αιολικα αλλα δωρικα ή ιωνικα.

Και ο Ηροδοτος (7.127.1, 7.131) και ο Θουκυδιδης (2.99.3-5) αναφερουνε οτι οι Μακεδονες ανεβηκαν προς τα πανω απο την Πιερια, Βοττία, Αλμοπια και Εορδαια και οτι αρχικα ζουσανε γυρω απο τον Ολυμπο και ηταν “παιδια του Δια” εφοσον ζουσαν γυρω απο το σπιτι του. Για την ελληνικοτητα των αρχαιων Μακεδονων φυσικα συνηγορει και το γεγονος οτι ο Ηροδοτος αναφερει οτι οι Περσες χρησιμοποιησαν Μακεδονες και οχι Θρακες στην εκστρατεια τους κατα της Ελλαδας το 480 π.Χ. Φυσικα οι Μακεδονες γνωριζοντας τη γλωσσα εκαναν τη μεταφραση για τους Περσες ωστε να συνεννοηθουνε με τους Βοιωτους (Ηροδοτος, 8.34). Το χωριο του Ηροδοτου το οποιο αναφερεται στην επισκεψη του Αλεξανδρου Ι στους Ελληνες στη Σαλαμινα για να τους προειδοποιησει για την ελευση των Περσων το ξερετε. Ο ανθρωπος λεει καθαρα οτι δεν αντεχει να βλεπει Ελληνες, δικους του ανθρωπους να ειναι υποταγμενοι στους Περσες.

Μπορει να υπηρξε ενσταση που αναφερει ο Ηροδοτος σχετικα με τη συμμετοχη του Αλεξανδρου Ι στους Ολυμπιακους, αλλα τελικα εγινε δεκτος και υπαρχουν ενδειξεις οτι Μακεδονες βασιλεις επαιρναν μερος σε Πανελληνιους και αλλους ελληνικους αγωνες οπου επρεπε να ειναι οι συμμετεχοντες Ελληνες. Συγκεκριμενα, εχει βρεθει χαλκινος ενεπιγραφος τριποδας, επαθλο απο τους αγωνες της Ηρας στο Αργος στον “Ταφο του Φιλιππου” στη Βεργινα. Επιπλεον, το 371 π.Χ., σε εποχη που οι Μακεδονες δεν ηταν ακομα τιποτα σπουδαιο, παντα κατα τους υπολοιπους Ελληνες, ο βασιλιας τους Αμυντας, πατερας του Φιλιππου, ελαβε μερος στο Πανελληνιο συνεδριο που εγινε στη Σπαρτη και ψηφισε σχετικα με την τυχη της Αμφιπολης. Ψηφο ειχανε μονο οι Ελληνες (Αισχινης, 2.32).

Αλλη αποδειξη θελετε; Ολες οι επιγραφες που εχουνε βρεθει μεχρι σημερα επι Μακεδονικου εδαφους, στην Ελλαδα αλλα και στα εδαφη της αρχαιας Μακεδονιας που βρισκονται στα σημερινα Σκοπια, ειναι στα ελληνικα (εκτος απο λατινικες της ρωμαϊκης εποχης οπως ειναι επομενο αλλωστε). Απο τις πιο σημαντικες απο αυτες ειναι οι επιτυμβιες επιγραφες που ανακαλυψε ο Ανδρονικος στη Βεργινα και που χρονολογουνται στα μεσα του 4ου αιωνα π.Χ. Ολα τα 75 ονοματα των νεκρων ειναι ελληνικα καθως και αυτα των πατεραδων τους που ασφαλως γεννηθηκαν κατα τον υστερο 5ο αιωνα π.Χ. Και φυσικα εχουμε τον ερμο τον Ευριπιδη που πηγε και κουβαληθηκε στη Μακεδονια το 408 π.Χ. και εγραψε τεσσερα εργα για τους Μακεδονες: τον “Αρχελαο” (για τις αργειες ριζες της Μακεδονικης δυναστειας των Αργεαδων), τις “Βακχες”, την “Ιφιγενεια εν Αυλιδι” και αλλο ενα που μου διαφευγει αυτη τη στιγμη. Και μαντεψτε: ναι, ειναι ολες γραμμενες στα ελληνικα και τις ειδανε στο θεατρο οι Μακεδονες. Και ξερετε φυσικα οτι ολος ο κοσμος πηγαινε στο θεατρο στην αρχαια Ελλαδα, οχι μονο η ελίτ. Αφηστε να μην πιασω τωρα και τα αρχιτεκτονικα και τα κεραμεικα της Μακεδονιας και δεν τελειωσουμε ποτε. Διοτι βεβαια ειναι ελληνικου στυλ.

Ενα απο τα επιχειρηματα που συνηθως χρησιμοποιουνται απο εκεινους που υποστηριζουνε οτι οι Μακεδονες δεν μιλουσανε ελληνικα ειναι η αναφορα στις πηγες της εκφρασης οτι καποιος μιλουσε με “μακεδονικη φωνη”. Αν ανοιξετε το λεξικο της αρχαιας ελληνικης του Liddell-Scott και κανετε και ενα search στο CD Rom του Thesaurus Linguae Graecae (το corpus ολων των αρχαιων συγγραφεων) θα δειτε οτι η λεξη φωνη σημαινει συνηθως τη διαλεκτο. Υπαρχουν και χωρια που μιλανε για “πελοποννησιακη φωνη”. Φυσικα δεν εχει ερθει ακομα κανενας να πει οτι οι Πελοποννησιοι δεν μιλουσανε ελληνικα. Δουλεια πανω στο θεμα εχει κανει καποιος Ηλιας Καπετανοπουλος στην Αμερικη, ο οποιος και παρουσιασε ενα paper στο συνεδριο του American Philological Association που εγινε στην Atlanta το 1994 (ημουν εκει και εχω abstract απο το paper του). Το κακο ηταν οτι δεν τον αντιπαραθεσαν με τον Borza που μιλουσε για τη μη ελληνικοτητα της “μακεδονικης” γλωσσας στο ιδιο συνεδριο. Μιλουσαν σε διαφορετικα sessions και το βρισκω περιεργο.

Περισσοτερα για το θεμα θα βρειτε στο πολυ ενδιαφερον αρθρο του κορυφαιου Αγγλου ιστορικου N.G.L. Hammond, “Literary Evidence for Macedonian Speech”, στο περιοδικό “Historia” 43 (1994), p. 137-142.

Πού ειναι λοιπον οι “καμμια εικοσαρια μακεδονικες λεξεις” που αναφερουνε μερικοι; Υστερορωμαϊκοι και Βυζαντινοι συγγραφεις οπως ο Ησυχιος και ο Αμεριας αναφερουν μερικες λεξεις (κυριως σε λεξικα τους) που χρησιμοποιουνταν απο τους Μακεδονες. Δεν λενε οτι ειναι “μακεδονικες” ως προς τη γλωσσα, αλλα ιδιωματικες εκφρασεις που χρησιμοποιουνταν στη Μακεδονια. Πολλοι φιλολογοι εχουν ανακαλυψει ελληνικες ριζες για τις περισσοτερες απο αυτες τις λεξεις που εξελιχτηκαν παραλληλα, αλλα διαφορετικα, απο τις ιδιες λεξεις που χρησιμοποιουνταν στο νοτο. Λεξεις που αναφερονται ειναι π.χ. “σαυδοι” αντι Σιληνοι (=ακολουθοι του Διονυσου) που συνδεεται ετυμολογικα με το επιθετο του Διονυσου Σαβαζιου που χρησιμοποιειται απο τους Αθηναιους. Ειναι περιεργο μαλιστα ποσες απο αυτες τις “καμμια εικοσαρια λεξεις” κανουν μπαμ απο μακρυα μολις τις δει κανεις οτι εχουνε ελληνικη ριζα. Αλλες λεξεις εχουνε φρυγικη ριζα, οπως η λεξη “αβαγνα” που χρησιμοποιουνταν για τα τριανταφυλλα. Αλλά ξενες λεξεις δανειστηκαν οι Ελληνες απο τη Μυκηναϊκη εποχη μεχρι σημερα οπως εχει αποδειχτει.

Για βιβλιογραφια πανω στο θεμα θα σας παραπεμψω και παλι στον Hammond και συγκεκριμενα στο σημαντικοτατο εργο του “A History of Macedonia”, Volumes I and II, Oxford, 1972-1979 (with G.T. Griffith).

Αυτα λοιπον τα περιεργα περι “μακεδονικων” λεξεων που μυστηριωδως δεν χαραχθηκαν πανω σε πετρα αλλα “μας κρυβονται”.

Να ειστε καλα,

Λιζα