Το Αριστοτέλειο έχει τη δική του ιστορία

Το Αριστοτέλειο έχει τη δική του ιστορία

Οσοι πέρασαν από το Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης θα ξεφυλλίσουν με ιδιαίτερη συγκίνηση το ογκώδες λεύκωμα των 590 σελίδων, που μόλις κυκλοφόρησε με αφορμή τη συμπλήρωση 75 χρόνων από την ίδρυση του Ανώτατου Επιστημονικού Ιδρύματος στη μακεδονική πρωτεύουσα.

Στις σελίδες του λευκώματος, που έχει τον τίτλο «75 χρόνια. Το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης στην αυγή του νέου αιώνα. Διαχρονική πορεία εβδομήντα πέντε χρόνων», θα βρει ο αναγνώστης όχι μόνο μια πλήρη -κατά το δυνατό- ιστορία του Ιδρύματος αλλά και πλούσιο φωτογραφικό υλικό από τις πανεπιστημιακές και φοιτητικές δραστηριότητες, που ζωντανεύει μνήμες.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν τα διεξοδικά άρθρα που έγραψαν οι καθηγητές Ιωάν. Κ. Χασιώτης για την ιστορική διαδρομή του Πανεπιστημίου, Γιώργος Αναστασιάδης για τη φοιτητική ζωή από το 1926 έως το 1974 και Δημ. Αραβαντινός για το μεταπολιτευτικό φοιτητικό και συνδικαλιστικό κίνημα. Ολα τα άρθρα, όμως, που έγραψαν 23 συνολικά πανεπιστημιακοί, έχουν το δικό τους ενδιαφέρον, καθώς περιγράφουν την ιστορία των πανεπιστημιακών σχολών, των ανεξάρτητων τμημάτων, των διοικητικών και αυτόνομων πανεπιστημιακών μονάδων, των κέντρων φοιτητικής μέριμνας (φοιτητική λέσχη, φοιτητικές εστίες, πανεπιστημιακές κατασκηνώσεις).

Ως δημιούργημα του κορυφαίου δημοκράτη πολιτικού Αλέξανδρου Παπαναστασίου, εξέφρασε τις προοδευτικές ιδέες και τις προώθησε στην επιστήμη από την ίδρυσή του. Στο άρθρο του ο καθηγητής Ιωάν. Κ. Χασιώτης σημειώνει: «Για αρκετές δεκαετίες επικρατούσε η γνώμη ότι το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης διακρινόταν τουλάχιστον στο μεγαλύτερο τμήμα της ιστορικής του πορείας για το νεωτερικό του χαρακτήρα. Δείγματα αυτού του χαρακτήρα διακρίνονται σε δύο διαφορετικούς αλλά αλληλένδετους μεταξύ τους τομείς: στον ακαδημαϊκό και στον ιδεολογικο-πολιτικό.»

» Στον πρώτο ανήκουν κατ’ αρχήν η πολυσυζητημένη συστηματική και επίμονη χρήση της δημοτικής γλώσσας και η υιοθέτηση της δημοτικιστικής ιδεολογίας (με πρώτη διδάξασα τη Φιλοσοφική Σχολή) ή τουλάχιστον η επικράτηση ενός νηφάλιου πνεύματος γλωσσικής ανεκτικότητας στο συνολικό φάσμα της πανεπιστημιακής διδασκαλίας σε όλες σχεδόν τις σχολές(…).

» Στον δεύτερο, τον ιδεολογικο-πολιτικό τομέα προσγράφεται ο φιλελευθερισμός ή και ο ριζοσπαστισμός ενός αξιόλογου (από την άποψη όχι του αριθμού αλλά της επιστημονικής και της κοινωνικής του εμβέλειας) τμήματος του διδακτικού προσωπικού του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης». Ευτύχησε το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης να έχει από την ίδρυσή του μια ομάδα πρωτοπόρων πνευματικών ανθρώπων, μεταξύ των οποίων ο γλωσσολόγος Μανόλης Τριανταφυλλίδης, ο φιλόσοφος Χαράλαμπος Θεοδωρίδης, ο νεοελληνιστής Γιάννης Αποστολάκης και ο παιδαγωγός Αλ. Δελμούζος, τους οποίους μνημονεύει ο Ιωάν. Χασιώτης στο άρθρο του.

Για τη δημοκρατικότητά του το Πανεπιστημίο Θεσσαλονίκης βρέθηκε στο στόχαστρο των δικτατοριών της 4ης Αυγούστου και της 21ης Απριλίου αλλά και του αστυνομικού μεταπολεμικού κράτους, που είχε υπό παρακολούθηση καθηγητές και φοιτητές. Πλήρωσε, μάλιστα, βαρύ τίμημα με την απόλυση καθηγητών και τις διώξεις φοιτητών που αντέδρασαν στον αυταρχισμό. Στα άρθρα του λευκώματος γίνεται διεξοδική αναφορά στα γεγονότα που σημάδεψαν την πορεία και την εξέλιξη του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου και των σχολών του.

Επίσης, γίνεται λεπτομερής καταγραφή και της πορείας του φοιτητικού κινήματος με χρονολογική σειρά και αναφορές σε σημαντικά γεγονότα που συνοδεύονται και από φωτογραφικό υλικό από διαδηλώσεις, πορείες, συγκρούσεις με την αστυνομία, καταλήψεις σχολών και συγκεντρώσεις.

Το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο γράφει από την ίδρυσή του (1926) τη δική του ιστορία, που είναι συνυφασμένη με την ιστορία του τόπου, από την οποία επηρεάστηκε και προσπάθησε να την επηρεάσει με τις δημοκρατικές προοδευτικές του ιδέες, που καλλιεργήθηκαν από σοφούς πανεπιστημιακούς δασκάλους και εμπνευσμένους πνευματικούς ανθρώπους οι οποίοι δίδαξαν γενεές επί γενεών και άφησαν μοναδικό επιστημονικό έργο με διεθνή αναγνώριση. Δεν είναι διόλου τυχαίο ότι στις προοδευτικές δημοκρατικές αθηναϊκές εφημερίδες παραδοσιακά την πρώτη θέση στη δημοσίευση άρθρων είχαν και έχουν ακόμη καθηγητές του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου.

Β. ΝΕΤΑΣ

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 27/12/2002
Comments