Το καθεστώς του εναέριου χώρου του Αιγαίου στο διεθνές δίκαιο

in Greece, turkey / by Phi / on July 30, 2009 at 9:45 am /

Το ενδιαφέρον της διεθνούς κοινότητας για τον εναέριο χώρο προκλήθηκε από τη στιγμή που προέκυψαν προβλήματα χρήσης του, δηλαδή από τη στιγμή που αναπτύχθηκαν η αεροπλοΐα και οι ασύρματες τηλεπικοινωνίες. Σε ένα πρώτο στάδιο, οι κανόνες για τον αέρα ακολουθούσαν πιστά τους αντίστοιχους κανόνες επίγειας εφαρμογής (κυριαρχία στο έδαφος, στη θάλασσα κλπ), και τα κράτη εφάρμοζαν στον εναέριο χώρο αναλογικά τις διατάξεις που εφάρμοζαν στον υποκείμενο χώρο της ξηράς ή του υγρού στοιχείου. Η απελευθέρωση του αέρα, με τη δημιουργία ανεξάρτητων κανόνων δικαίου του αέρα, από τα επίγεια «δεσμά» του ολοκληρώνεται με τη σύναψη της πρώτης πολυμερούς Σύμβασης για τη Ρύθμιση της Εναέριας Κυκλοφορίας (Παρίσι,1919), η οποία επισφραγίζει τους βασικούς κανόνες του δικαίου, διαμορφώνοντας δύο ζώνες εναέριου χώρου:

τον εθνικό εναέριο χώρο, που βρίσκεται στην κυριαρχία του υποκείμενου κράτους, και
το διεθνή εναέριο χώρο, που είναι ελεύθερος από κάθε κρατική κυριαρχία.

Η νέα ζώνη του διεθνούς δικαίου, ο εναέριος χώρος, αναπτύσσεται δικαιικά ως το τέλος του Β’ Παγκόσμιου πολέμου, οπότε η διεθνής κοινότητα, στη Συνδιάσκεψη του Σικάγου, το 1944, υιοθέτησε τη Σύμβαση του Σικάγου για τη Διεθνή Πολιτική Αεροπορία.

Σχετικά με τον εθνικό εναέριο χώρο, το άρθρο 1 της Σύμβασης του Σικάγου ορίζει: «Τα συμβαλλόμενα Κράτη αναγνωρίζουν ότι έκαστον Κράτος έχει την πλήρη και αποκλειστική κυριαρχίαν επί της υπεράνω του εδάφους του ατμοσφαιρικής εκτάσεως». Και επεξηγεί την έννοια του εδάφους στο άρθρο 2: «Δια τους σκοπούς της παρούσης συμβάσεως, ως εδαφικά όρια Κράτους τινός εννοούνται αι εκτάσεις του εδάφους αυτού μετά των προσκείμενων εις ταύτας χωρικών υδάτων υπό την κυριαρχίαν, ηγεμονίασν, προστασίαν ή εντολήν του Κράτους τούτου». Ο κανόνας αυτός της συνθήκης του Σικάγου, παρόλο που είναι συμβατικός, θεωρείται ότι κωδικοποιεί κανόνες εθιμικού δικαίου.

Η συνέχεια της ανάλυσης στο ιστολόγιο “ERGO SUM”.