Μουσείο βασιλικών τάφων Αιγών

in Alexander the Great, ancient macedonian cities, Ancient Macedonian Kings, Archaeology, Articles, FAQ on Macedonian Issue, Greece, Macedonian Culture, Thessalonike & Other Macedonian Cities / by History / on April 11, 2010 at 5:45 am /

09/04/2010

Περιγραφή

Εξωτερική άποψη του Μουσείου

Με την αποκάλυψη των βασιλικών τάφων των Αιγών, το 1977, άρχισε αμέσως η συντήρηση των περίφημων τοιχογραφιών που τους διακοσμούσαν. Παράλληλα, δημιουργήθηκε επιτόπου εργαστήριο συντήρησης για την διάσωση και αποκατάσταση των εξαιρετικά σημαντικών κινητών ευρημάτων που περιείχαν. Για την προστασία των βασιλικών τάφων κατασκευάστηκε το 1993 υπόγειο κτίριο που εγκιβωτίζει και προστατεύει τα αρχαία μνημεία, διατηρώντας σταθερές τις συνθήκες θερμοκρασίας και υγρασίας, πράγμα απαραίτητο για την διάσωση των τοιχογραφιών.

Το κτίσμα αυτό εξωτερικά έχει τη μορφή χωμάτινου τύμβου, ενώ στο εσωτερικό του εκτίθενται από το Νοέμβριο του 1997 οι θησαυροί που βρέθηκαν μέσα στους βασιλικούς τάφους.

Υπηρετώντας το ουτοπικό όνειρο της “αιώνιας” διατήρησης, η σύγχρονη τεχνολογία επιστρατεύεται για να σταματήσει τη φυσική διαδικασία της φθοράς. Το αρχαίο αντικείμενο καθαρίζεται, συντηρείται, “αποκαθίσταται” και εκτίθεται στο κοινό αποξενωμένο από την πρωτογενή λειτουργία του. Ό,τι “πέθανε” και θάφτηκε, ακολουθώντας το νεκρό στον τάφο του, μπορεί ίσως να επιστρέψει κάποτε ξανά στο φως, όμως ποτέ πια δε θα είναι αυτό που ήταν.

Ο τρόπος έκθεσης οφείλει να σέβεται τη μορφή και το χαρακτήρα του, ωστόσο δεν μπορεί παρά να εκφράζει την αισθητική των συγχρόνων στις ιδεολογικές ανάγκες των οποίων απευθύνεται. Με γνώμονα αυτές τις σκέψεις επιλέχθηκαν για την έκθεση φόρμες αυστηρά λιτές, διαχρονικά γεωμετρικές και υλικά μοντέρνα και ουδέτερα που ανταποκρίνονται στις πιο αυστηρές προδιαγραφές συντήρησης: μέταλλο, κρύσταλλο, θαμπό αλουμίνιο, συνθετικό γυαλί. Χρησιμοποιήθηκε ό,τι καλύτερο διαθέτει η σύγχρονη διεθνής τεχνολογία στον τομέα της μουσειογραφίας, μετάλλινες, στεγανές, αυτόνομα κλιματιζόμενες προθήκες, κρυστάλλινες οπτικές ίνες, μετάλλινα, ηχοαπορροφητικά πετάσματα, πολλαπλά ηλεκτρονικά συστήματα ελέγχου, ώστε να εξασφαλίσουμε τις καλύτερες δυνατές συνθήκες προστασίας και διαρκούς συντήρησης για τα ευρήματα, χωρίς ωστόσο να θυσιάσουμε την ατμοσφαιρικότητα που έπρεπε να έχει αυτή η έκθεση που θέλει να απευθύνεται όχι μόνο στη λογική αλλά και στο συναίσθημα.

Παίρνοντας ως αξίωμα την ιδέα ότι ο θάνατος, το παρελθόν, το χώμα και η λήθη είναι σκιά και απουσία χρώματος, ενώ η ζωή και η μνήμη είναι φως και χρώμα, οι εμπνευστές αυτής της έκθεσης δημιούργησαν έναν κόσμο σκιών, όπου πάμφωτα και θερμά βασιλεύουν τα αρχαία αντικείμενα και όπου, εκτός από τα μνημεία, το μόνο χρώμα είναι η πορφύρα, υπαινιγμός του αίματος των βασιλικών νεκρών. Το σκοτάδι που βασιλεύει στο χώρο γεννά δέος, κάνει τις φωνές να γίνονται ψίθυροι και υποβάλλει την ατμόσφαιρα της χώρας των νεκρών, όπου ο επισκέπτης πλανιέται ξετυλίγοντας το κουβάρι της μνήμης.

Ιστορικό

Για να σωθούν οι βασιλικοί τάφοι των Αιγών και οι θαυμάσιες τοιχογραφίες της αρπαγής της Περσεφόνης και του βασιλικού κυνηγιού, τα μοναδικά πρωτότυπα έργα μεγάλων ζωγράφων της κλασικής αρχαιότητας που έφτασαν ως εμάς, κατασκευάστηκε ένα τεράστιο υπόγειο κέλυφος προστασίας με ηλεκτρονικά συστήματα ελέγχου και κλιματισμού που εξασφαλίζει τις απαραίτητες σταθερές συνθήκες υγρασίας και θερμοκρασίας στην περιοχή των τάφων, δίνοντας εξωτερικά την εντύπωση αρχαίου ταφικού τύμβου, καθώς είναι καλυμμένο με χώμα. Στο υπόγειο κέλυφος, γύρω από τους χώρους όπου εγκιβωτίζονται οι τέσσερις τάφοι -τρεις μακεδονικοί και ένας κιβωτιόσχημος- και τα θεμέλια του υπέργειου “ηρώου”, υπάρχουν τέσσερις συνεχιζόμενες πολυγωνικές αίθουσες, η έκταση των οποίων φτάνει τα 1200 τετραγωνικά μέτρα.

Οι θησαυροί δεν απομακρύνθηκαν από τον τόπο που βρέθηκαν, δίπλα στους τάφους που τους περιείχαν. Το κέλυφος προστασίας σημαίνει τη θέση και προστατεύει τους τάφους, ανακαλώντας, με την εξωτερική μορφή του την εικόνα της Μεγάλης Τούμπας που έκρυβε και απομόνωνε τους οίκους των νεκρών, αποχωρίζοντας τους με τον όγκο των χωμάτων της από τους ζωντανούς.

Μόνιμη έκθεση Μουσείου βασιλικών τάφων Αιγών

Περιγραφή

Μορφολογικά ιδιαίτερα λιτή και αυστηρή, θα έλεγε κανείς μινιμαλιστική, και ωστόσο έντονα ατμοσφαιρική η έκθεση των Θησαυρών των Βασιλικών Τάφων των Αιγών υποβάλλει τον επισκέπτη επιβάλλοντάς του μια αναγκαστική πορεία μέσα στο χώρο. Ο επισκέπτης που κατηφορίζει τον επιβλητικό πέτρινο “δρόμο”, περνώντας την πόρτα του Μουσείου βρίσκεται ξαφνικά αντιμέτωπος με το σκοτάδι. Σοκαρισμένος αντικρίζει σαν σε όνειρο την εικόνα της Μεγάλης Τούμπας, του επιβλητικού μνημείου που δεν υπάρχει πια, και, ενώ σιγά-σιγά τα μάτια του συνηθίζουν, μαθαίνει την ιστορία και αποκτά μέσα από μια τρισδιάστατη μακέτα, μια συνολική εντύπωση του χώρου και των μνημείων, όπως ήταν θαμμένα μέσα στο χώμα.

Το δέος μπροστά στο θάνατο, η αίγλη της βασιλικής λάμψης, η συγκίνηση που γεννά το τραγικό τέλος του βασιλικού οίκου των Τημενιδών, είναι ιδέες σύμφυτες με το χώρο των βασιλικών τάφων των Αιγών. Οι ιδέες αυτές καθόρισαν το σενάριο της έκθεσης, ενώ οι βασικές αισθητικές επιλογές στηρίχτηκαν στην αντίληψη ότι σε ένα χώρο ουδέτερο και σκοτεινό πάμφωτα και θερμά πρέπει να κυριαρχούν μόνο τα αρχαία αντικείμενα.

Ο επισκέπτης που κατηφορίζει στον υπόγειο χώρο των τάφων ξεκινά την περιήγησή του με την αναπαράσταση της Μεγάλης Τούμπας, του μνημείου που σημάδευε τη θέση των βασιλικών ταφών και δεν υπάρχει πια.

Επιτύμβιες στήλες και ευρήματα από τάφους απλών Μακεδόνων, που μετά το θάνατό τους έγιναν γείτονες του βασιλιά, δίνουν το μέτρο σύγκρισης.

Ο κατεστραμμένος τάφος του 3ου αιώνα π.Χ.,το γκρεμισμένο ηρώο, τόπος νεκρικής λατρείας των βασιλιάδων, η γοητεία και η θλίψη που αποπνέει η αρπαγή της Περσεφόνης προετοιμάζουν τον επισκέπτη να προσεγγίσει το νεκρό βασιλιά.

Τότε έρχεται στο προσκήνιο ο Φίλιππος. Τα λαμπρά όπλα δίνουν την αίσθηση της δύναμης του ηγεμόνα. Ο σωρός των υπολειμμάτων της νεκρικής πυράς που βρέθηκαν όλα μαζί ριγμένα επάνω στον τάφο θυμίζει το τραγικό ολοκαύτωμα και συγχρόνως υπαινίσσεται το πέρασμα σε μία άλλη διάσταση.

Ακολουθεί η χρυσή λάρνακα που περιείχε τα οστά του αφηρωισμένου βασιλιά Φιλίππου Β΄ και το στεφάνι βελανιδιάς που φορούσε ο νεκρός. Η χρυσή λάρνακα που ζύγιζε 11 κιλά είναι διακοσμημένη στο κάλυμμά της με το μακεδονικό αστέρι και στις πλευρές της με φυτικά κοσμήματα και επίθετους ρόδακες. Το χρυσό στεφάνι βελανιδιάς είναι το πιο βαρύτιμο στεφάνι που σώθηκε από την ελληνική αρχαιότητα. Αποτελείται από 313 φύλλα και 68 βελανίδια. Ζυγίζει 714 γραμμάρια.

Στον ίδιο χώρο βρίσκεται η χρυσή λάρνακα με τα οστά της βασιλικής συζύγου και το χρυσοκέντητο ύφασμα που τα τύλιγε, και οι δυο χρυσελεφάντινες κλίνες, διαχρονικοί μάρτυρες των λαμπρών βασιλικών συμποσίων.

Οι κλίνες, που ήταν χρηστικά αντικείμενα, είχαν σκελετό από ξύλο και ήταν πλούσια διακοσμημένες με ελεφαντόδοντο, γυαλί και χρυσό. Κατασκευασμένες από το χέρι σπουδαίων αρχαίων καλλιτεχνών, αποτελούν δύο μοναδικά αριστουργήματα της ελληνικής μικροτεχνίας. Στην κλίνη του θαλάμου, στη ζωφόρο της μακριάς πλευράς, υπάρχει ανάγλυφη παράσταση βασιλικού κυνηγιού, στο οποίο συμμετέχει ο ίδιος ο Φίλιππος και ο νεαρός γιός του Αλέξανδρος μαζί με Μακεδόνες αυλικούς.

Στην κλίνη του προθαλάμου, που ήταν διακοσμημένη με ελεφαντοστέινα ανάγλυφα, σε όλες της τις πλευρές, στις μεγάλες ζωφόρους παριστάνονταν μάχες Ελλήνων και βαρβάρων. Με τη συμμετοχή ενός πολύ σημαντικού σύγχρονου ΄Ελληνα καλλιτέχνη, του Χρήστου Μποκόρου, τα αριστουργήματα αυτά που είχαν εντελώς διαλυθεί, ανασυντέθηκαν σε φυσικό μέγεθος και παρουσιάζονται στο κοινό.

Στην τελευταία ενότητα της έκθεσης συναντά κανείς τα ευρήματα από τον τάφο ΙΙΙ, που ανήκει πιθανότατα στον Αλέξανδρο Δ΄, τον γιό του Μεγαλέξανδρου και της Ρωξάνης, που δολοφονήθηκε από τον Κάσσανδρο το 310 π.Χ.

Στο επίκεντρο βρίσκεται η ασημένια τεφροδόχος με τα οστά του νεαρού νεκρού, πλαισιωμένη από τα αριστουργηματικά ελεφαντοστέινα ανάγλυφατης κλίνης.

Η έκθεση είναι αφιερωμένη στη μνήμη του καθηγητή Μανόλη Ανδρόνικου, του αρχαιολόγου που έφερε στο φως τους θησαυρούς και είχε τη γνώση και την πνευματική εγρήγορση να τους αναγνωρίσει.

Στο τέλος της πορείας, σε ένα χώρο ειδικά διαμορφωμένο για το σκοπό αυτό, οι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να ακούν τον ίδιο τον ανασκαφέα να τους ξεναγεί στα μνημεία.

Εκθέματα

Χρυσή λάρνακα Φιλίππου Β΄

Η χρυσή λάρνακα και το χρυσό στεφάνι του Φιλίππου Β’

Φτιαγμένη ολόκληρη από παχιά ελάσματα χρυσού 24 καρατίων που το συνολικό τους βάρος φτάνει σχεδόν τα 8 κιλά, η λάρνακα, στην οποία είχαν αποτεθεί τα οστά του νεκρού βασιλιά, είναι ένα από τα πολυτιμότερα αντικείμενα του αρχαίου κόσμου που έφτασαν ως εμάς.

Το μετάλλινο κιβώτιο που αντιγράφει με μεγάλη πιστότητα τα ξύλινα πρότυπά του είναι μια κατασκευή αρκετά απλή και συγχρόνως ιδιαίτερα ευρηματική και λειτουργική. Όπως μαρτυρούν διάφορα τεχνικά στοιχεία δεν έγινε για να τοποθετηθεί στο τάφο και να κλείσει άπαξ δια παντός, αλλά βρισκόταν σε χρήση, και όντας έργο ενός σπουδαίου χρυσοχόου αποτελούσε ένα ιδιαίτερα πολύτιμο σκεύος του βασιλικού θησαυροφυλακίου μέσα στο οποίο φυλάγονταν αντικείμενα εξίσου ή ακόμα περισσότερο πολύτιμα από αυτήν.

Χρυσή λάρνακα Φιλίππου Β΄

Η μεγάλη λάρνακα είναι πλούσια διακοσμημένη με φυτικά κοσμήματα και με λουλούδια τα πέταλα των οποίων γεμίζουν με γαλάζιο γυαλί, που ποικίλλουν ευχάριστα τη μονοχρωμία της χρυσής επιφάνειας, ενώ στο καπάκι της αναπτύσσεται ένα μεγάλο δεκαεξάκτινο αστέρι. Το χρυσό αστέρι που εμφανίζεται στην βασιλική νεκρόπολη των Αιγών ήδη από τον 5ο προχριστιανικό αιώνα, όντας ένα απλό διακοσμητικό μοτίβο στην αρχή, θα φτάσει να πάρει αξία συμβολική και μεταφορική, ώσπου να γίνει στο τέλος ο ήλιος-θυρεός των Μακεδόνων βασιλέων.

Μεγάλο δεκαεξάκτινο αστέρι κοσμεί το καπάκι της λάρνακας

Η χρήση μιας λάρνακας σαν τεφροδόχου είναι μια πρακτική αρκετά συνηθισμένη, ωστόσο τίποτε δεν μπορεί να συγκριθεί με τη λάρνακα αυτή που δέχτηκε τα καμένα οστά του Φιλίππου Β΄, εκτός ίσως από τη μυθική εκείνη λάρνακα του Έκτορα που τραγούδησε ο Όμηρος: (Ιλ. Ω 788 κ.ε.)
«μάζεψαν τα άσπρα κόκκαλα και τα βάλαν σε λάρνακα χρυσή σκεπάζοντάς τα με μαλακά πέπλα πορφυρά…»

Χρυσή λάρνακα προθαλάμου

Η χρυσή λάρνακα της Μήδας

Η χρυσή λάρνακα που λίγο υπολείπεται σε μέγεθος από εκείνη του Φιλίππου περιείχε το χρυσό διάδημα και τα καμένα οστά μιας νεαρής γυναίκας 22-23 χρονών, προφανώς σύζυγου του νεκρού βασιλιά. Αφού, όπως δείχνει η μελέτη της κατασκευαστικής δομής του τάφου, ο προθάλαμος ολοκληρώθηκε μαζί με το θάλαμο και αφού το μνημείο έκλεισε και δεν ξανάνοιξε ποτέ, είναι προφανές ότι και οι δύο νεκροί θάφτηκαν μαζί. Αυτό αποκλείει την ταύτιση της νεκρής του προθαλάμου με την τελευταία σύζυγο του Φιλίππου Β΄ την ανιψιά του Αττάλου, την Κλεοπάτρα που θα πρέπει να σκοτώθηκε κάπως αργότερα, μετά την εκτέλεση του ισχυρού συγγενή της.

Απομένει η Μήδα, η θυγατέρα του βασιλιά των Γετών Κοθήλα, η θράκισσα πριγκίπισσα που ο Φίλιππος παντρεύτηκε, όταν γύριζε από την εκστρατεία στη Σκυθία, το 339 π.Χ. και την ώρα του θανάτου της θα ήταν 20-25 χρόνων. Υπακούοντας στο έθιμο της φυλής της που, όπως καταγράφει ο Ηρόδοτος, όριζε οι γυναίκες των επιφανών να συνοδεύουν τους συζύγους τους στον θάνατο, η νεαρή ξένη φαίνεται πως αυτοκτόνησε, όταν δολοφονήθηκε ο βασιλιάς. Ακολουθώντας τον άντρα και κύριό της στις φλόγες της νεκρικής πυράς και στον τάφο, συντρόφισσα για πάντα της κλίνης του βασιλιά στον Άδη, έγινε για τους Μακεδόνες, που οπωσδήποτε δεν ήταν εξοικειωμένοι με τέτοια δείγματα αφοσίωσης, μια νέα Άλκηστη, πρότυπο συζυγικής αρετής και πίστης.

Αυτός φαίνεται να είναι ο λόγος που ο Αλέξανδρος, ο νέος βασιλιάς, την τίμησε τόσο πολύ, δίνοντάς της στο ταξίδι χωρίς γυρισμό δώρα αμύθητης αξίας.

Το χρυσό στεφάνι βελανιδιάς του Φιλίππου Β΄

Το βαρύτιμο στεφάνι του Φιλίππου Β’

Το στεφάνι βρέθηκε μέσα στη λάρνακα μαζί με τα καμένα οστά του Φιλίππου και επειδή, όπως φαίνεται, ο νεκρός το φορούσε, όταν το σώμα του παραδόθηκε στις φλόγες της ταφικής πυράς, έχει κακοπάθει αρκετά, ιδίως στο κεντρικό του τμήμα. Το εξαιρετικά εντυπωσιακό και πολυσύνθετο αυτό χρυσό αντικείμενο που μιμείται με ιδιαίτερα πειστικό τρόπο στεφάνι φτιαγμένο από κλαδιά βελανιδιάς, του ιερού δένδρου του Διός, είναι μια ιδιαίτερα πολυδαίδαλη κατασκευή, ένα πραγματικό επίτευγμα της τέχνης ενός σπουδαίου χρυσοχόου, που δεν μας σώθηκε το όνομά του.

Όπως πολύ εύστοχα σημειώνει ο Μανόλης Ανδρόνικος (Βεργίνα 1984, 171) «Ίσως … η λάμψη του χρυσού μας εμποδίζει να εκτιμήσουμε ακριβοδίκαια την έξοχη επεξεργασία του τεχνίτη, που αποδίδει με πολλή σοφία και ευαισθησία όχι μονάχα την εξωτερική μορφή των φύλλων και των καρπών, αλλά την ουσιαστική τους υπόσταση. Περισσότερο από τη «φυσικότητα» ενδιαφέρεται για την αλήθεια των πραγμάτων που ξαναδημιουργεί.»

Το στεφάνι του Φιλίππου που έχει σήμερα 313 φύλλα και 68 βελανίδια, με σωζόμενο βάρος 717 γραμμάρια και αρχικό οπωσδήποτε μεγαλύτερο, είναι όχι μόνο το βαρύτερο χρυσό στεφάνι που μας σώθηκε, αλλά και ένα από τα πιο βαρύτιμα που κατασκευάστηκαν ποτέ.

Το χρυσό στεφάνι που αφιερώθηκε στον νεκρό, να το φορά ο ήρωας-βασιλιάς στα αιώνια συμπόσια των Μακάρων στα Ηλύσια πεδία, ανακαλεί το σκοτεινό χρησμό που πήρε ο φιλόδοξος Μακεδόνας λίγο πριν το τέλος:

‘Ο ταύρος στεφανώθηκε. Θα πεθάνει. Υπάρχει ο θύτης’

αλλά και τις λαμπρές και μοιραίες τελετές των Αιγών το καλοκαίρι του 336 π.Χ. όπου, όπως μαρτυρεί ο Διόδωρος, «στεφάνωσαν τον Φίλιππο με χρυσούς στεφάνους, όχι μόνον οι επιφανείς άνδρες, αλλά και οι περισσότερες από τις σημαντικές πόλεις, ανάμεσα τους και η πόλη των Αθηναίων.»

Το χρυσό διάδημα

Το χρυσό διάδημα της Μήδας

Η Μήδα κατέβηκε στον Άδη, φορώντας στο κεφάλι το πιο ωραίο, ίσως και το πιο πολύτιμο, κόσμημα του αρχαίου κόσμου που έφτασε μέχρι τις μέρες μας. Λεπτά χρυσά βλαστάρια ελίσσονται και συμπλέκονται δημιουργώντας ένα εξαιρετικά κομψό και πολυδαίδαλο πλέγμα διακοσμητικών μοτίβων που σύμφωνα με το εκλεπτυσμένο γούστο της εποχής παντρεύουν την αυστηρή γεωμετρία με τη χυμώδη ζωντάνια της φύσης.

Λεπτά φυλλαράκια στολίζουν τους βλαστούς, κρύβοντας τα δεσίματα των επιμέρους στοιχείων και ζωντανεύοντας τη σύνθεση, ενώ δεκάδες λουλούδια κάθε λογής, πλασμένα με εξαιρετική φυσικότητα, ανθίζουν προς κάθε κατεύθυνση στερεωμένα σε σπείρες που θα τρεμόπαιζαν σε κάθε κίνηση του κεφαλιού της νεαρής γυναίκας. Χρυσές μέλισσες ρουφούν το νέκταρ των λουλουδιών και ένα πουλάκι καθισμένο στο μεσιανό βλαστάρι κελαηδάει ανέγγιχτο από το πέρασμα των αιώνων.

Λεπτομέρεια από το διακοσμητικό μοτίβο

Οι πιο πολύπλοκες τεχνικές της χρυσοχοϊκής τέχνης επιστρατεύτηκαν για την δημιουργία αυτού του απαράμιλλου κομψοτεχνήματος, όπου την αντίστιξη στη θερμή λάμψη του χρυσού προσφέρει το γοητευτικό γαλάζιο της υαλόμαζας, χρώμα σπάνιο και αρχοντικό.

Μολονότι το διάδημα κακόπαθε στις φλόγες της πυράς – η υαλόμαζα απολεπίστηκε σε πολλά σημεία και αρκετά λουλουδάκια χάθηκαν – εξακολουθεί ακόμη να μαγεύει με την ομορφιά του τον θεατή, μαρτυρώντας την ασύγκριτη δεξιοτεχνία του δημιουργού του.

Η τεφροδόχος του Αλεξάνδρου Δ’

Η ασημένια υδρία και το εντυπωσιακό χρυσό στέφανι που βρέθηκε περασμένο στο λαιμό της

Μια αρκετά λιτή ασημένια υδρία χρησιμοποιήθηκε σαν τεφροδόχος για τα καμένα οστά του αδικοχαμένου νεαρού βασιλιά που θεωρητικά τουλάχιστον ως μοναδικός κληρονόμος του πατέρα του ήταν κύριος της οικουμένης. Το αγγείο είναι κλειστό στο στόμιο και κομμένο στον ώμο σε δύο κομμάτια που προσαρμόζονται μεταξύ τους με μεντεσέδες, ώστε να ανοιγοκλείνει. Αυτό δείχνει ότι κατασκευάσθηκε εξ αρχής για ταφική χρήση. Στο λαιμό της ασημένιας υδρίας βρέθηκε περασμένο το εντυπωσιακό χρυσό στεφάνι που μιμείται με αρκετή πειστικότητα στεφάνι από κλαδιά βελανιδιάς, του ιερού δένδρου του Διός.

Τα φύλλα έχουν το χαρακτηριστικό σχήμα με τους λοβούς, όμως οι χαράξεις που υπαινίσσονται τις νευρώσεις τους είναι ευθύγραμμες και εντελώς σχηματοποιημένες και τα μικρά βελανίδια είναι αρκετά σχηματοποιημένα. Η διάθεση απλούστευσης και σχηματοποίησης, φανερή στις λεπτομέρειες, αλλά και στη σύνθεση των επί μέρους στοιχείων, διαφοροποιεί το στεφάνι αυτό από τον αριστουργηματικό πρόγονό του που προσφέρθηκε στον Φίλιππο Β΄.

Άλλωστε, μολονότι το στεφάνι αυτό δεν ταλαιπωρήθηκε από τις φλόγες της νεκρικής πυράς και μας σώθηκε άριστα με τα 151 φύλλα και τα 27 βελανίδια του, το βάρος του είναι σημαντικά μικρότερο, πράγμα που σημαίνει πως και η αξία του θα ήταν χαμηλότερη. Ωστόσο και αυτό το στεφάνι δεν παύει να είναι ένα ιδιαίτερα ακριβό και -χάρη κυρίως στο πολύτιμο υλικό του- εντυπωσιακό αντικείμενο.

Το γεγονός ότι προσφέρθηκε στον νεαρό νεκρό ήρωα-βασιλιά, να το φορά στα συμπόσια των Ηλυσίων, παρά τη γενικότερη τάση οικονομίας που παρατηρείται στα κτερίσματα τα οποία ο σφετεριστής Κάσσανδρος τοποθέτησε στον τάφο του αδικοχαμένου, μαρτυρεί πως η παρουσία τέτοιων αντικειμένων στους τάφους των επιφανών και μάλιστα των μελών της βασιλικής οικογένειας είχε γίνει πια μέρος ενός τόσο καλά εδραιωμένου εθίμου, που δε θα μπορούσε να παραληφθεί χωρίς να δημιουργηθούν αρνητικά σχόλια.

Το Ύφασμα

Το χρυσοπόρφυρο ύφασμα της βασιλικής συζύγου

Το προικιό της νεκρής βασιλικής συζύγου συμπληρώνει ό,τι σώθηκε από το αριστοτεχνικά υφασμένο χρυσοπόρφυρο ύφασμα που σκέπασε τα οστά της και ένα χρυσό στεφάνι μυρτιάς έργο σπουδαίου τεχνίτη που αποθανάτισε στο δημιούργημά του την πιο λαμπρή στιγμή της άνοιξης.

Λεπτομέρεια της φυτικής διακόσμησης

Το ύφασμα ήταν υφασμένο με εξαιρετικά λεπτό νήμα από μαλλί βαμμένο με πορφύρα, την πιο πολύτιμη χρωστική της αρχαιότητας, και χρυσοκλωστή και αποτελεί εντελώς μοναδικό και απροσδόκητο τεκμήριο της εξαιρετικής ποιότητας της αρχαίας υφαντικής, μιας τέχνης που, λόγω της φύσης των υλικών της που διαλύονται και χάνονται στο πέρασμα του χρόνου, μας είναι ουσιαστικά άγνωστη.

http://macedonianchronicles.blogspot.com/2010/04/blog-post_09.html