Ηταν 6 Απρίλη 1896. Πέρασαν 114 χρόνια από τότε που στο ανακαινισμένο Παναθηναϊκό στάδιο της Αθήνας γινόταν η τελετή έναρξης των σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων.

Μια τελετή έναρξης που σηματοδότησε την αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων της αρχαίας Ελλάδας, τους οποίους εμπνεύστηκαν οι αρχαίοι Ελληνες (όπως και πολλά άλλα) σαν αναίμακτο «υποκατάστατο» των αναμετρήσεων με πολέμους. Ο νικητής έβγαινε, όχι μέσα από αιματοκυλίσματα και καταστροφές, αλλά μέσα από την ευγενή άμιλλα. Υπήρξε ο ορισμός της πολιτισμένης και ανθρώπινης αναμέτρησης.

Οι αγώνες της αρχαίας Ελλάδας διεξάγονταν κάθε τέσσερα χρόνια, για μία χιλιετία και πλέον. Συγκεκριμένα για 1196 χρόνια, από το 776 π.Χ. μέχρι το 393 μ.Χ. Τότε, οι φανατικοί του χριστιανισμού θεώρησαν τους αγώνες εκδηλώσεις ειδωλολατρίας και πρόστυχης λατρείας του ανδρικού σώματος. Ετσι, το 393 μ.Χ. ο αυτοκράτορας Θεοδόσιος έμεινε αρνητικά στην Ιστορία ως αυτός που πήρε την απόφαση να καταργήσει τους αρχαίους Ολυμπιακούς Αγώνες.

Ενας μεγάλος λάτρης του αρχαιοελληνικού πνεύματος, ο βαρόνος Πιερ ντε Κουμπερτέν (η καρδιά του είναι θαμμένη, κατόπιν επιθυμίας του, στον ιερό χώρο της Αρχαίας Ολυμπίας), εμπνεύστηκε την αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων. Βρήκε συμπαραστάτη του τον Δημήτρη Βικέλα. Στην ιδρυτική συνέλευση της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής στο Παρίσι το 1894, όπου αποφασίστηκε η τέλεση των πρώτων σύγχρονων Ολυμπιακών στην Αθήνα έπειτα από δύο χρόνια, έγινε ο πρώτος πρόεδρος της ΔΟΕ.

Η τέλεση των πρώτων σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων (έτσι είναι η ορθή ονομασία και όχι «Ολυμπιάδα», που είναι το διάστημα ανάμεσα σε δύο Ολυμπιακούς Αγώνες), πέρασε από «σαράντα κύματα». Η κυβερνητική αστάθεια στην Ελλάδα, με την εναλλαγή στην πρωθυπουργία του Χαρίλαου Τρικούπη και του Θόδωρου Δηλιγιάννη, αλλά και η τραγική κατάσταση των οικονομικών της πατρίδας μας, έφερε αρκετές φορές πολύ κοντά τη ματαίωση των αγώνων.

Μάλιστα, η σπατάλη για τη διοργάνωση των αγώνων έγινε σημείο έντονης αντιπαράθεσης ανάμεσα στον Τρικούπη και τον Δηλιγιάννη.

Τελικά, τη λύση έδωσαν οι μεγάλοι ευεργέτες, αλλά και οι πρωτοβουλίες που πήρε τότε ο διάδοχος του ελληνικού θρόνου, ο Κωνσταντίνος, που έγινε και πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής των αγώνων.

Ο προϋπολογισμός των αγώνων υπολογίσθηκε σε 3.470.000 δραχμές, που ήταν τριπλάσιο ποσό από αυτό που είχαν υπολογίσει ο Ντε Κουμπερτέν και η ΔΟΕ. Μεγάλοι ευεργέτες, με τη συνεισφορά τους, έσωσαν τη διεξαγωγή των αγώνων. Κορυφαίος, ο Γεώργιος Αβέρωφ, ο οποίος δαπάνησε 920.000 δραχμές για την αναμαρμάρωση του αρχαίου σταδίου, που βρισκόταν στους πρόποδες του λόφου του Αρδηττού. Αυτό ήταν το κυρίως στάδιο των αγώνων. Αλλοι δωρητές συγκέντρωσαν 330.000 δραχμές, από την πώληση των γραμματοσήμων με αναμνηστικά των Ολυμπιακών της Αθήνας εισπράχτηκαν 400.000 δρχ. και από τα εισιτήρια άλλες 200.000 δρχ.

Ετσι, η Ελλάδα, που ήταν τότε ένα νεοσύστατο κράτος που τα σύνορά του έφταναν μέχρι τον Δομοκό και προσπαθούσε να σταθεί στα πόδια του, έδειξε ότι «κοίταζε με δυναμισμό προς το μέλλον, παίρνοντας αξίες και διδαχές από το παρελθόν».

Η τελετή έναρξης ορίσθηκε την 25η Μαρτίου, την ημέρα της Επανάστασης του 1821 για τη σύσταση του νεοελληνικού κράτους. Αυτή η ημερομηνία όμως, αντιστοιχούσε στο παλαιό ημερολόγιο, δηλαδή το Ιουλιανό. Με το σύγχρονο ημερολόγιο, η ημερομηνία είναι η 6η Απρίλη. Γι’ αυτό, επί πολλά χρόνια από τότε, εορταζόταν αυτή η ημερομηνία σαν «ολυμπιακή ημέρα». Πρόσφατα, η Ελληνική Ολυμπιακή Επιτροπή αποφάσισε να μεταθέσει τον εορτασμό αυτής της ημέρας, μέσα στο Ιούνιο.

Υπολογίζεται ότι 100.000 κόσμος παρακολούθησε την τελετή έναρξης στο Παναθηναϊκό Στάδιο. Ο αριθμός αυτός είναι εκπληκτικός, αν αναλογιστεί κανείς ότι ο συνολικός πληθυσμός της Αθήνας τότε ήταν 123.000 κάτοικοι!

Εξω από το στάδιο υπήρχαν πολλοί αστυνομικοί, για να προλάβουν την επέκταση της μαύρης αγοράς των εισιτηρίων. Επίσης, ένοπλοι στρατιώτες, ήταν διασκορπισμένοι στις εξέδρες, για καταστολή οποιασδήποτε ακραίας εκδήλωσης βίας. Την έναρξη των αγώνων κήρυξε ο βασιλιάς Γεώργιος ο Α’, έχοντας δίπλα του τη βασίλισσα Ολγα, με τα λόγια: «Κηρύσσω την έναρξη των πρώτων Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας. Ζήτω το έθνος. Ζήτω ο ελληνικός λαός».

Εννέα μπάντες, με 150 μέλη, προερχόμενες από τη Ζάκυνθο, το Λαύριο, τη Λευκάδα και την Πάτρα, απέδωσαν για πρώτη φορά σε αγώνες τον Ολυμπιακό Υμνο, τους στίχους του οποίου έγραψε ο Κωστής Παλαμάς και μελοποίησε ο Σπύρος Σαμάρας. Αυτός ο ύμνος είχε παρουσιαστεί για πρώτη φορά, πριν από μερικές εβδομάδες στην αίθουσα του συλλόγου «Παρνασσός». Ηταν τέτοιος ο ενθουσιασμός που δημιούργησε στο κοινό, ώστε αυτό απαίτησε να επαναληφθεί!

Το πρώτο αγώνισμα των αγώνων ήταν ο προκριματικός των 100 μέτρων. Ο πρώτος τελικός των αγώνων της Αθήνας ήταν το τριπλούν, με πρώτο ολυμπιονίκη στη σύγχρονη διαδρομή των αγώνων, τον Αμερικανό Τζέιμς Κόνολι με άλμα 13.71. Ο Κόνολι έγινε μετά πολύ γνωστός συγγραφέας και δημοσιογράφος. Πέθανε το 1951 σε ηλικία 88 ετών.

Στους νικητές των αγωνισμάτων τότε δεν δίδονταν χρυσά μετάλλια. Ο πρώτος έπαιρνε ασημένιο, που στη μία πλευρά του είχε τον Δία που κρατούσε την υδρόγειο, πάνω στην οποία καθόταν η Νίκη, και στην άλλη πλευρά είχε την Ακρόπολη. Ο δεύτερος έπαιρνε χάλκινο και ο τρίτος… τίποτα. Παραπονούμενος, στη συγκεκριμένη περίπτωση στο τριπλούν, ήταν ο Ελληνας Γιάννης Περσάκης. Στο ίδιο αγώνισμα, αναδείχθηκε και ο πρώτος Ευρωπαίος ολυμπιονίκης των σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων. Ηταν ο Γάλλος Αλεξάντρ Τιφερέ, που βγήκε δεύτερος. Μερικοί παράγοντες του Πανελληνίου τον θεωρούν Ελληνα και τον ονομάζουν Τιφέρη. Η αλήθεια είναι ότι ο Τιφερέ αγωνίσθηκε με την ομάδα της Γαλλίας, αν και ζούσε μόνιμα στην Αθήνα. Ο πατέρας του εργαζόταν στα μεταλλεία του Λαυρίου…

Στο Παναθηναϊκό Στάδιο, εκτός από τον στίβο, έγιναν και η γυμναστική, η άρση βαρών, η πάλη και φυσικά οι τελετές έναρξης και λήξης. Συνολικά στους πρώτους σύγχρονους Ολυμπιακούς τελέσθηκαν εννέα αθλήματα. Εγιναν δηλαδή ακόμη, η αντισφαίριση (στον Ομιλο Αντισφαίρισης Αθηνών, στο Ζάππειο), η σκοποβολή (στο σκοπευτήριο της Καλλιθέας), η κολύμβηση (στη θάλασσα, στη Ζέα, με 32.000 θεατές), η ποδηλασία (στο ποδηλατοδρόμιο του Ν. Φαλήρου, που βρισκόταν στη θέση του σημερινού γηπέδου Καραϊσκάκη) και η ξιφασκία (στο Ζάππειο).

Οι αγώνες της Αθήνας έγιναν χωρίς τη συμμετοχή γυναικών, στις οποίες επιτράπηκε να παίρνουν μέρος στους Ολυμπιακούς Αγώνες από το Αμστερνταμ το 1928.

http://www.ethnos.gr/default.asp?catid=11807