Ενα νέο μέτωπο έχει ανοίξει στη μάχη του επαναπατρισμού των κλεμμένων αρχαιοτήτων από τα βρετανικά μουσεία. Πλάι στις πρόσφατες δυναμικές διεκδικήσεις της Αιγύπτου αλλά και της Ελλάδας προστίθεται και η Ινδία που ζητάει πίσω τους δικούς της «κλεμμένους θησαυρούς».

Στις πρώτες θέσεις της μακράς λίστας βρίσκεται ο Βούδας του Σούλτανγκαντζ, το μεγαλύτερο (ύψους 2,3 μ.) μπρούντζινο άγαλμα του είδους του που σήμερα έχει καταλήξει να αποκαλείται «ο Βούδας του Μπέρμιγχαμ». Πώς έγινε αυτό; Πριν από 150 χρόνια, καθώς ένας Βρετανός μηχανικός επέβλεπε την κατασκευή του Ανατολικού Ινδικού Σιδηρόδρομου, σκάβοντας, ανακάλυψε ένα άγαλμα άχρονης ομορφιάς που διαμόρφωσε την κατανόηση της ινδικής κουλτούρας. Μέσα σε λίγους μήνες, ο 1.500 ετών Βούδας του Σούλτανγκαντζ (η πόλη όπου ανακαλύφθηκε) βρισκόταν στο καράβι για τη Βρετανία, αφού είχε ασφαλιστεί για 200 λίρες από τον βιομήχανο από το Μπέρμιγχαμ, Σάμιουελ Θόρντον.

Η λίστα με τους θησαυρούς της χώρας που είναι εκπατρισμένοι είναι «πολύ μεγάλη για να τη μεταχειριστεί κανείς», σύμφωνα με ανακοίνωση του επικεφαλής της Αρχαιολογικής Χαρτογράφησης της Ινδίας, Γκαουτάμ Σενγκούπτα, στην «Ιντιπέντεντ», ενώ υπάρχει ανάγκη για «διπλωματική και νομική καμπάνια» για τον επαναπατρισμό τους από βρετανικά ιδρύματα, όπως το Βρετανικό Μουσείο, η Βασιλική Συλλογή και το μουσείο και η πινακοθήκη του Μπέρμιγχαμ.

Ανάμεσα στις «ξενιτεμένες» αρχαιότητες της λίστας, οι ινδικές Αρχές τοποθετούν τα ανάγλυφα του Αμραβάτι, μια σειρά εγχάρακτων πλακών από ασβεστόλιθο που χρονολογούνται γύρω στο 100 μ.Χ., οι οποίες βρέθηκαν σε βουδιστικό ναό και τώρα βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο το μαρμάρινο άγαλμα της θεάς της γνώσης, Σαρασβάτι (επίσης στο Βρετανικό Μουσείο), και το διαμάντι Κο- ι-Νουρ, το όνομα του οποίου σημαίνει «Βουνό Φωτός».

Σύμφωνα με τον Σενγκούπτα, η Ινδία επιθυμεί να ενώσει τις δυνάμεις της με την Ελλάδα (για τον επαναπατρισμό των Μαρμάρων του Παρθενώνα), με την Αίγυπτο (για την επιστροφή της Στήλης της Ροζέτας) και άλλες χώρες -Μεξικό, Περού, Κύπρο, Βολιβία, Γουατεμάλα- και με την υποστήριξη της UNESCO και των Ηνωμένων Εθνών, να αναπτύξουν κοινή δράση για την προστασία της παγκόσμιας κληρονομιάς.

Σοφία Στυλιανού
sostyl@pegasus.gr

http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=11380&subid=2&pubid=15316991