Η αρχαιολόγος Αγγελική Κοτταρίδη για το ζήτημα της εξέτασης των οστών του νεκρού βασιλιά της Μεγάλης Τούμπας

in ancient macedonian ethnicity, Ancient Macedonian History, Ancient Macedonian Kings, Archaeology, Articles, Macedonian Culture, Macedonian news, Macedonian Symbols, Thessalonike & Other Macedonian Cities / by D-Mak / on September 18, 2010 at 7:45 am /

Ο καθηγητής Johnathan Musgrave που θεωρείται διεθνώς ένας από τους “πατριάρχες” της παλαιοανθρωπολογίας είναι ένας από τους πιο έγκυρους μελετητές των οστών που βρέθηκαν στον βασιλικούς τάφους των Αιγών, εφόσον μάλιστα είχε την δυνατότητα να μελετήσει συστηματικά και εμβριθώς με όλες τις ενδεδειγμένες μεθόδους (μικροσκόπιο κ.λ.π.) το σκελετικό υλικό και ιδιαίτερα τα επίμαχα οστά του νεκρού βασιλιά, αμέσως μετά την ανακάλυψη και πριν αυτά συγκολληθούν για την έκθεση τους την δεκαετία του ογδόντα στο μουσείο της Θεσσαλονίκης.

Κατά συνέπεια οι δικές του εκτιμήσεις που για μια ακόμη φορά αποκλείουν κατηγορηματικά την συσχέτιση των οστών με τον Αρριδαίο και κάνουν αναγκαστική την ταύτισή τους με τον Φίλιππο τον Β΄ έχουν ιδιαίτερη βαρύτητα, όταν μάλιστα συνδυάζονται με τις παρατηρήσεις του Robin Lane Fox, του διάσημου καθηγητή της Οξφόρδης και ιστορικού που είναι διεθνώς αναγνωρισμένος ως αυθεντία στα θέματα των μακεδόνων βασιλέων και ιδιαίτερα του Μεγαλέξανδρου, σχετικά με την ηλικία της Ευρυδίκης, της συζύγου του Αρριδαίου, η οποία, όταν εκτελέστηκε, ήταν οπωσδήποτε μικρότερη από 19 ετών, ενώ τα οστά της γυναίκας που βρέθηκαν στον προθάλαμο του τάφου του Φιλίππου Β΄ανήκαν σε άτομο μεγαλύτερο των 20-23 ετών.

Πέρα όμως από την ανθρωπολογική προσέγγιση, τα ίδια τα αρχαιολογικά δεδομένα, τα οποία με τα πολλά και σημαντικά ευρήματα των τελευταίων χρόνων από τις Αιγές, αλλά και από ολόκληρη την Μακεδονία, έχουν πολλαπλασιαστεί με γεωμετρική πρόοδο και έχουν βελτιώσει σημαντικά την γνώση μας για τα ήθη, τα έθιμα και τους θεσμούς του Μακεδονικού βασιλείου, εδραιώνουν την άποψη του Μανόλη Ανδρόνικου και αποδεικνύουν την ορθότητα της αρχικής ταύτισης του νεκρού βασιλιά της Μεγάλης Τούμπας με τον Φίλιππο Β΄.

Ειδικότερα: όπως αναφέρεται με σαφήνεια από τον Διόδωρο, ο Αριδαίος θάφτηκε αρχικά αλλού και στην συνέχεια ανακομίστηκε και θάφτηκε μαζί με τα οστά της συζύγου του και της πεθεράς του στις Αιγές, όμως επάνω από τον τάφο της Μεγάλης Τούμπας βρέθηκαν πλούσια υπολείμματα από την πυρά στην οποία κάηκε το σώμα του νεκρού βασιλιά-κατόχου του τάφου, τα οποία εκτίθενται στο μουσείο των βασιλικών τάφων των Αιγών. Είναι προφανές ότι το γεγονός αυτό στην πραγματικότητα αποκλείει την ταύτιση του νεκρού με τον Αρριδαίο, ωστόσο για να αμβλυνθεί το θεμελιώδες αυτό πρόβλημα της περί Αρριδαίου θεωρίας επιστρατεύθηκαν οι ισχυρισμοί του κ. Μπαρτζώκα ότι το σώμα που κάηκε στην βασιλική ταφική πυρά ήταν σε κατάσταση προχωρημένης αποσύνθεσης.

Αυτοί οι ισχυρισμοί καταρρίπτονται από την μελέτη του καθηγητή Musgrave, αλλά και από την αρχαιολογική έρευνα διότι:

1. Η καύση ενός νεκρού βασιλιά στην νεκρόπολη των Αιγών ήταν μεγαλοπρεπής δημόσια τελετή με πολύ μεγάλη σημασία και συμμετοχή πλήθους λαού.

2. Η εκταφή και η έκθεση σε κοινή θέα ενός σώματος σε προχωρημένη σήψη στο πλαίσιο των αρχαίων αντιλήψεων περί θανάτου και των ταφικών εθίμων θα αποτελούσε “μέγα άγος”, δηλαδή τεράστια προσβολή για τον ίδιο τον νεκρό και τρομακτικό μίασμα για την κοινότητα των ζωντανών.

3. στο β΄ μισό του 4ου αιώνα π.Χ. η καύση ήταν η καθιερωμένη ταφική πρακτική για τα μέλη της βασιλικής οικογένειας και τα μέλη της αριστοκρατίας, κατά συνέπεια ο Αρριδαίος και η οικογένεια του θα πρέπει να είχαν καεί μετά την εκτέλεση και πριν τον αρχικό ενταφιασμό τους και αυτό που ξέθαψε ο Κάσσανδρος και μετέφερε για την τιμητική ταφή στην βασιλική νεκρόπολη των Αιγών ήταν προφανώς οι τεφροδόχοι με τα καμένα οστά των βασιλικών νεκρών. Μεταφορά οστών σε τεφροδόχους είναι μια αρκετά συνηθισμένη αρχαία πρακτική που μαρτυρείται από τις πηγές και εφαρμόσθηκε και στην περίπτωση του Αλέξανδρου Δ’, γιού του Μεγαλέξανδρου κια της Ρωξάνης που δολοφονήθηκε στην Αμφίπολη και θάφτηκε στις Αιγές δίπλα από τον τάφο του παππού του.

ΑΚ

Το σχόλιο δημοσιεύτηκε από την αρχαιολόγο, κα Κοτταρίδη, στο Facebook group Μουσείο & Ανάκτορο Αιγών - Museum & Palace of Aigai (Vergina), που δημιουργήθηκε για τους φίλους του μουσείου και του ανακτόρου, στο οποίο μπορείτε να βρείτε πολλές φωτογραφίες και πληροφορίες .