Η σκαπάνη (σε όλη την Ελλάδα) ρίχνει φως στην… Ιστορία

in Archaeology, Greece, Macedonian news / by Stern / on September 15, 2014 at 10:21 am /

Μπορεί το βλέμμα όλων να είναι στραμμένο εδώ και περίπου έναν μήνα στον τύμβο Καστά στην όμορφη Αμφίπολη Σερρών, όπου μέρα με τη μέρα ξετυλίγεται το κουβάρι μιας μεγάλης ανακάλυψης, ωστόσο η αρχαιολογική σκαπάνη χτυπά εντατικά σε πολλές ακόμη περιοχές της Ελλάδος. Οι ειδικοί και οι επιστήμονες συνεχίζουν ακούραστοι το έργο τους σε κάθε γωνιά της χώρας, φέρνοντας στο φως μια σειρά από εντυπωσιακά ευρήματα, η μελέτη των οποίων προσφέρει μια ολοκληρωμένη άποψη για την Ιστορία, ακόμη και την προϊστορία του ελληνικού χώρου.

Δεσποτικό

Το ιερό του θεού Απόλλωνα

Από το 1997 έως και σήμερα δεν έχει πάψει να εκπλήσσει τους αρχαιολόγους με τα εντυπωσιακά ευρήματά του. Ο λόγος για το ακατοίκητο νησάκι του Δεσποτικού, που απέχει μια ανάσα από την όμορφη Αντίπαρο, ένα μέρος που, όπως δείχνουν τα πορίσματα των μέχρι τώρα ανασκαφών, κρύβει πολλούς αρχαιολογικούς θησαυρούς. Εκεί, και πιο συγκεκριμένα στη θέση Μάντρα, έχει βρεθεί ένα εντυπωσιακό αρχαϊκό ιερό -όμοιο σε σπουδαιότητα μ’ εκείνο της κοντινής Δήλου-, το οποίο ήταν αφιερωμένο στον θεό Απόλλωνα, αλλά και μια πληθώρα μαρμάρινων αγαλμάτων. Δεν είναι τυχαίο μάλιστα πως σε κάθε ετήσια ανασκαφική περίοδο έρχεται στο φως και ένα καινούργιο κτίριο, συνθέτοντας την εικόνα του χώρου.

Υπεύθυνος των ανασκαφών στο νησί, που βρίθει αρχαίων, είναι ο κ. Γιάννος Κουράγιος (ΚΑ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων), ο οποίος εργάζεται συστηματικά για να αποκαλύψει τα μυστικά ενός νησιού στο οποίο υπήρχε ένα σημαντικό κυκλαδικό ιερό που λειτουργούσε υπό την εποπτεία της ισχυρής αρχαϊκής πόλης της Πάρου.

Εφέτος μάλιστα η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως το δάχτυλο ενός υπερφυσικού αγάλματος, που πιθανότατα ανήκει στον θεό Απόλλωνα, ο οποίος λατρευόταν στον ναό (480-490 π.Χ.).Ακόμη εντοπίστηκαν δύο τμήματα ποδιών αρχαϊκών Κούρων αλλά και πληθώρα ευρημάτων, όπως πήλινα ακροκέραμα από την οροφή του κτιρίου, ζωόμορφα ειδώλια, αγγεία σε σχήμα ταυροκεφαλής, ακόμη και διακοσμημένα αγγεία παριανών εργαστηρίων.

Τα φετινά νέα στοιχεία δίνουν περισσότερες πληροφορίες για τον αρχαιολογικό πλούτο του νησιού και αποκαλύπτουν στοιχεία σχετικά με την τοπογραφία, την έκταση, ακόμη και τη χωροταξική οργάνωση του ιερού του Απόλλωνα. Να σημειωθεί δε ότι από του χρόνου το νησάκι θα είναι επισκέψιμο για το κοινό, προσφέροντας τη δυνατότητα στους αρχαιολάτρες να περιηγηθούν στους ανασκαφικούς χώρους.

Σπήλαιο Φράγχθι Το «σπίτι» του Νεάντερταλ

Οι αρχαιολόγοι και οι επαΐοντες έχουν αποφανθεί ότι πρόκειται για μία από τις σημαντικότερες προϊστορικές θέσεις του ελληνικού χώρου. Και αυτό αφού στο εσωτερικό του πιστεύεται ότι έμεινε για μεγάλο χρονικό διάστημα ο άνθρωπος του Νεάντερταλ κατά τη μουστιαία περίοδο (40.000 χρόνια πριν), όπως και ο homo sapiens (30.000 π.Χ.). Το σπήλαιο Φράχθι στην Αργολίδα, ένα από τα σπουδαιότερα της Ευρώπης, βρέθηκε στο επίκεντρο του ερευνητικού προγράμματος με ton τίτλο «TerraSubmersa», που πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με την Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων, την Ελβετική Αρχαιολογική Σχολή, το Πανεπιστήμιο της Γενεύης και το Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών. Η ερευνητική πλατφόρμα ήταν το φουτουριστικό ηλιακό καταμαράν «Planet Solar», το οποίο βοήθησε κυρίως στη λήψη γεωφυσικών μετρήσεων. Στον χώρο όπου εντοπίστηκε ο αρχαιότερος πλήρης σκελετός στην Ελλάδα (υπολογίζεται ότι είναι 10.000-8.000 χρόνια πριν) οι ερευνητές επιχείρησαν να χαρτογραφήσουν και να διερευνήσουν τη θαλάσσια περιοχή του ανατολικού Αργολικού κόλπου. Πιο συγκεκριμένα, σκοπός της ενδελεχούς έρευνας ήταν να γεωγραφηθεί ο βυθός και τα ιζήματά του, έτσι ώστε να γίνει πιστή αναπαράσταση της περιοχής. Το αποτέλεσμα της αποστολής, που ολοκληρώθηκε πριν από λίγες ημέρες, ήταν ο εντοπισμός ενός μικρού θαλάσσιου χωριού, στο οποίο είναι πιθανόν να υπάρχουν ίχνη προϊστορικής ανθρώπινης παρουσίας. Λίαν συντόμως δε θα ξεκινήσει και υποβρύχια ανασκαφική έρευνα προκειμένου να έρθει στο φως ο οικισμός της νεολιθικής περιόδου που σχετίζεται με τα σημαντικά ευρήματα από το σπήλαιο Φράχθι.

Αντικύθηρα Παγκόσμιο ενδιαφέρον για τον περίφημο μηχανισμό

Μετά την Αμφίπολη είναι το μέρος στο οποίο όλος ο πλανήτης έχει στρέψει το βλέμμα του. Ακόμη και η έγκριτη αμερικανική εφημερίδα των «New York Times» φιλοξένησε στις σελίδες της ένα εκτενές αφιέρωμα για την αποστολή που ξεκινάει αύριο στον βυθό των Αντικυθήρων, με στόχο την εύρεση ενός νέου ναυαγίου κοντά στην περιοχή όπου εντοπίστηκε ο περίφημος μηχανισμός.

Πίσω από το φιλόδοξο αυτό εγχείρημα, που εντάσσεται στο πλαίσιο της συστηματικής εξερεύνησης που πραγματοποιείται στην περιοχή από το 2012, βρίσκονται έμπειροι δύτες από το Αμερικανικό Ωκεανογραφικό Ινστιτούτο Woods Hole καθώς και άνθρωποι από την Ελληνική Εφορία Εναλίων Αρχαιοτήτων.

Μάλιστα, ειδικά για την αποστολή αυτή που φέρνει τον τίτλο Αντικύθηρα 2014, οι συμμετέχοντες θα είναι εξοπλισμένοι με την υπερσύγχρονη στολή Exosuit -θυμίζει διαστημικό ρομπότ-, που αποτελεί ένα τεχνολογικά προηγμένο εργαλείο. Με λίγα λόγια, η στολή αυτή αποτελεί την τελευταία λέξη στον κόσμο της κατάδυσης αφού επιτρέπει στους δύτες να βρίσκονται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας για τρεις έως τέσσερις ώρες!

Την επιμέλεια του όλου εγχειρήματος έχει αναλάβει η δική μας Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων -με επικεφαλής την κυρία Αγγελική Σίμωση-, ενώ η εξερεύνηση στα άδυτα των Αντικυθήρων, εκεί δηλαδή όπου το 60-50 π.Χ. χάθηκε το περίφημο πλοίο που μετέφερε μοναδικούς θησαυρούς, θα ολοκληρωθεί σε περίπου έναν μήνα.

Εως τότε οι επιστήμονες -μεταξύ των οποίων και Ελληνες αρχαιολόγοι αλλά και Ελβετοί που δημιούργησαν ένα ρολόι με τις λειτουργίες του μηχανισμού των Αντικυθήρων- φιλοδοξούν να αποκαλύψουν όλα τα μυστικά της θαλάσσιας αβύσσου. Ευσεβής πόθος όλων να φέρουν στην επιφάνεια σπάνιους αρχαιολογικούς θησαυρούς και -γιατί όχι;- να εντοπίσουν το υπόλοιπο μέρος του μηχανισμού, καθότι έχει βρεθεί μόνο ο μισός. Φυσικά δεν αποκλείεται και η πιθανότητα να έρθει στο φως ακόμη ένα ναυάγιο. Ως γνωστόν, και σύμφωνα με τις ιστορικές πηγές, δύο ήταν τα πλοία που ταξίδευαν μαζί, μεταφέροντας κατά πάσα πιθανότατα αντικείμενα από κατακτήσεις Ρωμαίων στρατηγών, για να παρουσιασθούν κατά τις επινίκιες παρελάσεις στη Ρώμη.

Βεργίνα Η «βασιλική μητρόπολη των Μακεδόνων»

Ανεξάντλητη αρχαιολογική πηγή, η πόλη των Αιγών, η «βασιλική μητρόπολη των Μακεδόνων», η σημερινή Βεργίνα, συνεχίζει να προκαλεί το ενδιαφέρον όχι μόνο των επιστημόνων, αλλά και των εκατοντάδων επισκεπτών που συρρέουν κάθε χρόνο για να δουν από κοντά τα… θαύματά της. Στο μέρος όπου τον Νοέμβριο του 1977 βρέθηκε ένας εκπάγλου ομορφιάς ασύλητος τάφος, αυτός του βασιλιά Φιλίππου του Β΄-πατέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου-, πραγματοποιούνται συστηματικές ανασκαφές έως και σήμερα.

Μάλιστα τον περασμένο Μάρτιο κατά τη διάρκεια της 27ης Συνάντησης για το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και τη Θράκη, που φιλοξενήθηκε στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης, η διευθύντρια της ΙΖ΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Αγγελική Κοτταρίδη προχώρησε στην αποκάλυψη πως τον τελευταίο χρόνο έχουν έρθει στο φως πέντε νέοι νέοι βασιλικοί τάφοι. Σύμφωνα με την ίδια, η οποία υπήρξε και μαθήτρια του Μανόλη Ανδρόνικου, η βασιλική αυτή συστάδα, γνωστή και ως συστάδα των Τημενιδών, εντοπίστηκε σε μια άκρη του νεκροταφείου των Αιγών.

Μάλιστα εκείνος που έχει το μεγαλύτερο ενδιαφέρον είναι ένας τάφος στον οποίο εντοπίστηκε ένα σιδερένιο ξίφος -ξέφυγε από τους τυμβωρύχους-, για τον οποίο εικάζεται ότι ανήκει σ’ έναν πολεμιστή, ίσως τον βασιλιά Περδίκκα Β΄ (454-413 π.Χ.), που έδωσε σκληρούς αγώνες για να διατηρήσει ανεξάρτητο το βασίλειό του. ΄Οπως έγινε γνωστό, λίαν συντόμως οι ανασκαφές στην περιοχή, πάντα υπό την επίβλεψη της κυρίας Κοτταρίδη, θα ξαναρχίσουν.

Γιώτα Βαζούρα , δημοκρατία